Met een lens in- en uitzoomen op een onderwerp behoeft geen verdere uitleg. Iedere fotograaf weet dat je bij een kort brandpunt een grote beeldhoek hebt om meer te zien van het onderwerp (of diens omgeving) en bij een lang brandpunt een kleine beeldhoek om een onderwerp ‘dichterbij’ te halen.
Maar wist je ook dat een Speedlite-flitser kan ‘zoomen’. In dit artikel een korte uitleg en eventuele toepassingen.

Beeldhoek en flitsbundel
Zoals gezegd heeft elk brandpunt zijn eigen beeldhoek (klik hier). Die beeldhoek bepaalt hoeveel je van het onderwerp in je kader ziet. Als je gaat flitsen en je gebruikt een zoomlens, dan zie je dus vanuit een vast standpunt steeds een andere uitsnede uit je onderwerp en dat deel van je onderwerp wil je goed belicht hebben met de flitsbundel uit je Speedlite. Als die flitsbundel een vaste flitslichthoek zou hebben, dan zou het zo kunnen zijn dat bij een groothoekfoto alleen het midden van het kader goed belicht is en dat bij ver inzoomen veel van het flitslicht verloren gaat, omdat het ook ver buiten het beeldkader verspreid wordt.

In de onderstaande afbeelding zie je eerst het aanzicht van de flitskop als je inzoomt van 24mm naar 105mm. De flitsbuis gaat steeds iets verder naar achter en maakt daarmee de flitsbundel krapper.
In de middelste rij staat de lens vast op 24mm en wordt de flitsbundel stapsgewijs evrkleind tot 105mm. Het rode kader geeft daarin aan wat de beeldhoek geweest zou zijn als ook met de lens ingezoomd zou zijn. De flitsbundel wordt krapper, maar is dus altijd ruim groot genoeg voor het kleiner wordende kader.
In de onderste rij zie je het resultaat van een gelijke flitshoek en beeldhoek. Let daarbij ook op de groter wordende 'sticker' in het midden van het kader.

Dankzij de elektronica in je EOS-camera en Speedlite kunnen beiden echter met elkaar communiceren. Niet alleen ten aanzien van de benodigde flitskracht, maar ook voor wat betreft de breedte van de flitsbundel. Want de flitser weet bij welk brandpunt je de foto gaat maken. Bij een kort brandpunt zit de flitsbuis vooraan in de flitskop voor een wijde bundel en zoom je in, dan beweegt de flitsbuis naar achter om het licht te bundelen. Probeer het maar eens. Als je in- en uitzoomt met de lens, dan hoor je het geluid van het schuiven van de flitsbuis in de flitskop. Als je frontaal op de flitser kijkt, kun je die beweging ook zien.

Extra toepassing
Het meebewegen van de flitsbuis met het brandpunt gebeurt automatisch en dat is voor reportagewerk ook het handigst. Je kunt die automatische samenwerking van beeldhoek en ‘flitshoek’ echter ook loskoppelen en zo creatieve toepassingen mogelijk maken. Dat losmaken doe je op de Speedlite door de ‘zoom’ van de flitsbundel aan een vast ‘brandpunt’ te koppelen. Daarbij kun je voor twee uitersten kiezen.
• Spotlicht
Je maakt bij een groothoek van bijvoorbeeld 24mm een foto van een specifiek onderwerp en door de ‘flitshoek’ op 105mm (Speedlite 600EX RT: 200mm) te zetten, belicht je ondanks het ruime kader toch alleen het hoofdonderwerp en blijft de omgeving relatief donker. Het onderwerp krijgt dan meer aandacht. Onderbelichten op het aanwezige omgevingslicht kan dat effect versterken.

Spotlicht: Ingezoomd tot f=35mm. Links met de 'flitszoom' op Auto (dus s=35mm) en rechts handmatig op s=105mm.

• Invullicht
Je wil een portret maken bij 105mm, maar je wilt dat het flitslicht zoveel mogelijk weerkaatst op plafond en muren. Dat kan met een flitskapje, maar je kunt ook de ‘flitshoek’ handmatig op 24mm zetten (Speedlite 600EX RT: 20mm). Je verliest met die brede flitsbundel en het rondkaatsen natuurlijk wel veel licht, maar dat kun je desgewenst compenseren met het verhogen van de flitsbelichtingscompensatie.

Invullicht: Ingezoomd tot f=105mm. Links met de 'flitszoom' op Auto (dus s=105mm) en rechts handmatig op s=24mm.

Handmatig de ‘flitshoek’ kun je gebruiken als de Speedlite op je camera staat, maar ook draadloos los van de camera.

Samenvatting
Tegenwoordig wordt er niet zo veel meer geflitst, maar er zijn toch nog veel omstandigheden te verzinnen waarbij flitslicht een toegevoegde waarde is in de kwaliteit en het karakter van je foto’s. Het zelf bepalen van de ‘flitshoek’ kan daarbij van pas komen. Probeer het eens. En als je al ervaring hebt met dergelijke technieken, laat het dan hieronder weten.