Volle maan fotograferen

Pieter Dhaeze donderdag 26 juli 2018

Je laat 's avonds de hond uit of je komt op de fiets terug van de sportschool. Kijk eens omhoog. In veel gevallen zie je een somber, donker wolkendek en soms een stralende sterrenhemel. Je hebt pas echt geluk als je de volle maan in al zijn glorie mag aanschouwen. Wij staan dan altijd te popelen om er een foto van te maken. Jij ook? Hierbij enkele tips om het goed te doen.

schijngestaltes

Gereedschap
Een volle maan lijkt groot, maar als je er met je standaardlens een foto van maakt, dan verschijnt hij maar klein op je beeldscherm en kun je er zeker geen grote afdruk van maken. Om de maan dus met voldoende pixels vast te leggen zul je dus de beschikking moeten hebben over bepaald gereedschap. Belangrijk daarbij zijn het aantal pixels van de sensor en de gebruikte lens.
In plaats van het aantal pixels kunnen we het echter beter hebben over pixeldichtheid. Als het beeld van de lens op de sensor valt, over hoeveel pixels valt het dan? Momenteel hebben de EOS 80D en EOS 750/760D (APS-C sensor) de hoogste pixeldichtheid van 71000 pixels per mm2. De EOS 5DsR en EOS 5D mark IV hebben absoluut gezien wel meer pixels, maar deze zijn 'uitgesmeerd' over een groter sensoroppervlak.
Om de maan flink te kunnen vergroten, moet je ook ver in kunnen zoomen. Voor de consument is een zoomlens tot 300m betaalbaar. De EF 70-300mm IS is daar een goed voorbeeld van (450 euro). Als je deze lens gebruikt op een camera met een APS-c sensor, dan wordt de beeldhoek die van een lens met een brandpunt van 480mm (1,6x). Dit gaat echter nog niet ver genoeg. Met een extender/converter kunnen we het brandpunt relatief voordelig verlengen. Zo heeft Soligor een model (ca. 100 euro), waarmee het totale brandpunt 1,7x verlengd kan worden tot 816mm.

IMG_5301-189px

Als je de genoemde camera's uitrust met deze lens en extender en je zet dit op een stevig statief, dan kun je met de juiste voorbereidingen en instellingen een behoorlijk grote opname van de maan maken.
Wil je nog dichterbij, dan kun je de maan ook filmen. Zet een camera als de EOS 70D/80D of EOS 750D/760D in de filmstand, de belichting op handmatig en kies in het video-menu de optie 3x video-zoom. Je komt dan op full-HD kwaliteit nog dichterbij de maan. Gaaf.

STATIEF
Als je met een zwaardere lens fotografeert en je monteert de camera op het statief, dan kan het geheel topzwaar worden. Vaak hebben tele-lenzen een statiefring en rust het geheel dus op de lens in plaats van de body.

Instellingen
Zorg dat je vrij uitzicht hebt op de maan en houd er rekening mee dat in de periode dat je aan het op- en instellen bent, de maan van plaats verandert en langzaam achter een boom of een gebouw kan schuiven. De instellingen van de camera doen we zoveel mogelijk handmatig omdat zo'n ver verwijderde heldere bol in het zwart van de nacht geen eenvoudig onderwerp is. De automatiek van een camera zal bij Meervlaksmeting het onderwerp sterk overbelichten, wat resulteert in een geheel witte maan. Bij Spotmeting wordt de maan onderbelicht en dat is ook niet de bedoeling. Zet de camera dus in de M-stand, ISO op 200, sluitertijd op 1/60s en het diafragma op f/8. Neem eerst een proeffoto en zorg bij het terugkijken dat het piekje rechts in het histogram (de helderheid van de maan) niet rechts uit het diagram loopt. Ze is dan overbelicht. Je kunt voor de zekerheid bij het terugzien de overbelichtingsindicatie aanzetten. Als de maan dan knippert, moet je de sluitertijd iets korter kiezen. De foto mag best iets onderbelicht zijn.

IMG_8972-bewerkt-189px maan-door-bomen-189px maan-bureaublad-189px
Verhoogde verzadiging in PS Stack van twee foto's Bureaublad 1920x1080

Als je er ervaring mee hebt, kun je in RAW fotograferen voor een groter dynamische bereik en hogere detaillering. De witbalans mag op Auto blijven staan. Eventuele kleurzwemen kun je later eenvoudig verwijderen door de verzadiging op -100% te zetten. Je kunt de scherpstelling overlaten aan de autofocus, maar dan moet een van de scherpstelpunten wel contrast zien. Je kunt de scherpstelling ook handmatig doen door de lens op MF te zetten en terwijl je door de zoeker kijkt, aan de scherpstelring op de lens te draaien. Is je camera voorzien van Live View, dan kun je hiermee heel nauwkeurig handmatig scherpstellen. Als je het beeld 10x vergroot in Live View, dan kun je de kraters op de maan zien. Je ziet bovendien dat de maan beweegt in het lcd-scherm! Merk op dat je bij de minste aanraking van de lens trilling van het beeld ziet. Gebruik dus de zelfontspanner (10s) of een afstandsbediening.

Tip
Probeer zoveel mogelijk volle manen te fotograferen. Elke maand heb je een kans. Merk op dat hij er steeds anders uitziet. Ook de andere maandstanden leveren leuke plaatjes op en je kunt er eventueel een leuke collage van maken.

Conclusie
De maan hoeft nooit meer aan de gevoelige plaat te ontsnappen en met het juiste gereedschap is zijn diameter in 1000 tot 1500 pixels te vangen. Ze kan als leuke bureaublad achtergrond dienen of in een ontwerp worden toegepast.

Inloggen

Wachtwoord of loginnaam vergeten? Klik hier
Als je nog geen GRATIS persoonlijk account hebt op EOSZINE dan kun je deze hier aanmaken. Met dit account kun je o.a. de nieuwsbrief en het gratis digitale magazine ontvangen.