Met de digitalisering van de fotografie is werkelijk alles op fotografiegebied bereikbaar voor iedereen. Zelfs de kleinste toestellen kunnen zowat alles, ook timelapsen. Ooit had je nodig een bulkopzetstuk van 250 opnamen met motordrive, nu maak je een timelapse met een kleine Powershot A430.
Toen ik er mee begon te experimenteren, en nog steeds doe, was het gebruik van EOS Utility wel omslachtig en dan zo’n grote laptop! En niet spannend, want de huizen aan de overkant waar niks gebeurde. Veel camera’s hebben die timelapse functie dezer dagen volledig ingebouwd.
Toen ik overstapte van een compactcamera met timelapse naar een spiegelreflex (EOS 1100D, want ik had nog lenzen van de EOS 300), moest ik echter een timer-ontspanner aanschaffen, want timelapse was niet ingebouwd. Daarna volgde de EOS 1200D. De eerste timelapses waren vanaf een vast standpunt.
Een eigen slider bouw je van alu-profielen, een draadeind M10 en een 12v DC motortje uit Hongkong (klik hier). Of met PVC-buizen (klik hier).
Zelf bouwen is een hoop gereken met overbrengingstandwielen, snelheden en afstanden. De bruikbare afstand is ca. 95 cm en die wordt in circa 4 uur en 30 minuten afgelegd. Je ziet bij die snelheid bij sterrentimelapsen geen bewegingsonscherpte bij opnames van 30 seconden, dan alleen van in de wind wuivend gras, vliegtuiglichtsporen of voorbijtrekkende wolken. Vanaf sluitertijd 45 seconden beginnen sterrensporen te trekken. Een slider kun je gebruiken als een zoom, waarbij de camera gericht is in de lengte van de slider.
YouTube staat vol met clips over hoe een eierwekker tot een eenvoudige panoramische module om te bouwen. Niet erg stevig, maar net voldoende voor een compactcamera. Soms moest je met de hand helpen (klik hier). In combinatie met de slider heb je zo lineaire en circulaire beweging tot je beschikking.
Voor een zwaardere DLSR vond ik twee goedkope professionelere opties wat betreft panoramisch timelapsen: Astro van Mindarin (klik hier) en Syrp Genie Mini (klik hier). Natuurlijk ook een boel ingewikkelde eigenbouw op YouTube. Ik koos voor Syrp Genie Mini. De Genie mini kan via een app links- en rechtsom, shoot-move-shoot of continue . De Astro is volledig handmatig en zonder app te bedienen en meer geschikt voor wie basic wil blijven. Astro was ook alleen maar verkrijgbaar via inschrijving op Kickstarter.
Als je de statiefkop 90 graden kantelt en een extra statiefkop gebruikt kun je het zenit volgen of iets over de kop laten gaan met behulp van de tilt mogelijkheid (klik hier). Zet wel Auto-roteren op UIT.
Je kunt er mooie panorama’s van pleinen of de natuur mee maken. Het geeft meer levendigheid aan een clip dan een gefilmd panorama, door het verschil in snelheden van landschap, wolken of mensen en dieren en omdat de snelheid van alles als het ware wordt opgevoerd. Of het nu een ondergaande zon (klik hier) is of een sterrenhemel die voorbij trekt. Ik heb er timelapses mee gemaakt van het verdwenen beroemde Draaiend Huis op de Hasselt-rotonde in Tilburg. Het Draaiend Huis is natuurlijk een gigantisch groot panoramische gadget (klik hier).
In de avond of nacht in de sneeuw zet ik de witbalans op zon (klik hier). Als de lucht onbewolkt is en je hebt wat maan of een volle maan, dan heb je door de weerkaatsing op de sneeuw veel licht. Kleed je warm aan: thermobroek onder je lange broek, enkele t-shirts over elkaar en handschoenen. Een thermoskan warme koffie of iets dergelijks en wat te lezen en een hoofdlampje. Ook op een zomeravond kan het ‘s nachts flink afkoelen.
Bij het instellen van je camera moet je niet over het toestel of voor langs de lens ademen; je lens beslaat veel eerder. Handig is een camera met kantelbaar scherm voor het bepalen van je compositie onder een vervelende hoek en om je instellingen te regelen. Zoek plekken uit waar interessante zaken spelen, misschien kom je tot een leuke compositie van snelheden. Probleem kan wel eens de witbalans zijn als over langere tijd de wolken definitief voor de zon komen. Bij langere tussentijden heb je wel de tijd die te veranderen.
Een variabel grijsfilter verlengt sluitertijd en geeft aan water en elke andere beweging een sluiereffect overdag (klik hier). Bij trage bewegingen, zoals wolken gebruik je lange tussenpozen en bij snelle bewegingen zoals auto, water en dergelijke korte tijden tussen foto’s.
Een andere vorm van timelapse is de hyperlapse. Het statief verplaatsen over grotere vaste afstanden, naar of voorbij een onderwerp, de camera richtend op een vast punt (klik hier). Of elke dag op exact hetzelfde tijdstip op exact dezelfde plek een scherpstelpunt van de camera gericht op het exact hetzelfde punt. Na 365 dagen heb je genoeg materiaal voor een timelapseclip van circa 10 seconden op snelheid 30 beelden per seconde. De langzaamste afspeelsnelheid bij weinig foto’s ligt zo ongeveer op 15 beelden per seconden (klik hier).
Als timelapse-bewerkingsprogramma’s is er de volgende software: Moviemaker, Adobe Premeire, Time Lapse-tool, LRT Timelapse in combinatie met Adobe Darkroom, en onder Linux KdenLive (klik hier).
De meeste van mijn timelapses staan op YouTube. Ga eens kijken (klik hier). En probeer het zelf ook eens. Gewoon doen!
Jacques Willemen