08 Programmakeuze A-DEP, CA en B

door Pieter Dhaeze op vrijdag 18 juni 2010

Apparaten hebben tegenwoordig een veelheid aan functies en instellingen, waarvan we meestal slechts een beperkt aantal gebruiken. Dat is niet anders met een EOS-camera. Op het programmakeuzewiel vinden we naast de programma's voor Basis- en Creatiefgebruik ook aanduidingen als A-DEP, CA en B. Wat is hun functie en wanneer gebruik je ze?

A-DEP
A-DEP (automatic depth of field) is een automatische belichtingsprogramma zoals de P-stand. Het verschil is echter dat op basis van de afstandsmeting van het voorste en achterste punt van het hoofdonderwerp de camera een diafragma kiest, waarbij die uiterste punten binnen het scherptedieptegebied vallen. Als je de camera op A-DEP zet, dan zie je dat in de zoeker alle scherpstelpunten actief worden. Als je het onderwerp gekaderd hebt en je drukt de ontspanner in, dan lichten alleen die scherpstelpunten op die de scherptediepte gaan begrenzen. Op basis hiervan wordt het diafragma gekozen, zodat het voorste en achterste punt van het hoofdonderwerp visueel scherp zullen zijn.
Het idee is leuk, maar in de praktijk is het nut beperkt. Je hebt geen controle over welk punten in het onderwerp de scherptediepte moeten begrenzen en is dit gebied groot ten opzichte van brandpunt en standpunt, dan kiest de camera al snel de kleinst mogelijke lensopening, bijvoorbeeld f/32. De sluitertijd wordt dan zo lang, dat een statief verplicht is en ook het onderwerp absoluut niet mag bewegen.
Wil je een optimale scherptediepte, zet dan de camera in de Av-stand en kies handmatig een scherptepunt op 1/3-2/3 tussen het voorste en achterste deel dat scherp moet zijn. Varieer het diafragma enkele stops, zodat je achteraf kunt bepalen welke lensopening de juiste scherptediepte geeft.

CA
Zoals Canon beginnende fotografen probeert te helpen met een optie als A-DEP, zo hebben ze ook het programma CA (Creatief Automatisch) geïntroduceerd. Dit is eigenlijk een vol-automatisch belichtingsprogramma (Groene stand), maar waarin wel - op basis van door iconen gemarkeerde schijfregelaars - ook diafragma (Achtergrond: Wazig<->Scherp) en belichtingscompensatie (Bel.: Donkerder<->Lichter) ingesteld kunnen worden. De gebruiker hoeft dus niets te weten van scherptediepte of belichting om toch een betere foto te kunnen maken dan in de volautomatische stand.
Aangezien de CA-stand alleen voorkomt op camera's in het middensegment, zoals de EOS 50D, EOS 550D, EOS 7D en EOS 5DmarkII, is de verwachting dat deze optie zelden gebruikt zal worden, omdat bij gebruikers van deze camera's zaken als scherptediepte en belichtings-compensatie tot het standaard kennisniveau dienen te behoren. En is dat niet het geval, dan kan men altijd nog zijn toevlucht zoeken tot de programma's voor Basisgebruik, zoals Portret, Landschap of Sport.

DOORZICHTIG
Bij belichtingstijden van vele seconden of minuten wordt het beeld nauwelijks beïnvloed door snelbewegende, weinig reflecterende voorwerpen, die zich door het kader bewegen. Neem je een nachtlandschap op met een sluitertijd van enkele minuten en loopt er iemand enkele seconden door het beeld, dan zul je die persoon niet zien op de foto.

B
De letter B is afkomstig van Bulb. Letterlijk betekent dit Lamp in het Engels, maar refereert hier naar een pneumatische sluiter van een camera, die met het inknijpen van een blaasbalgje geopend werd. Zolang de balg ingeknepen was, bleef de sluiter open.
Hoewel het blaasbalgje verdwenen is, bestaat de handmatige belichtingsmethode B nog steeds en heeft het betrekking op een lange belichtingsduur, waarvan de tijd door de gebruiker bepaald wordt . Tot 30s kan dat in de Tv-stand, maar voor langere belichtingstijden kan in de B-stand de sluiter geopend blijven zolang de ontspanner wordt ingedrukt. De tijd dat de sluiter open staat, wordt vermeld op het display van de camera. Sommige EOS-camera's hebben de B op het programmakeuzewiel staan. Bij andere modellen is Bulb in te stellen via de M-stand.

RUIS
Bij bulb-opnamen kan ruis ontstaan ten gevolge van een lange sluitertijd. Zet de optie Ruisreductie Lange Sluitertijd uit om te voorkomen, dat je de camera na de opname dezelfde tijd als de sluitertijd niet kunt gebruiken.
Omdat met lage ISO's wordt gewerkt heeft de optie Hi ISO Ruisreductie geen invloed op de hoeveelheid ruis.

Bulb-opnamen worden gebruikt voor foto's van de sterrenhemel, van vuurwerk en bliksem en om lichtstrepen van het verkeer te registeren. Om overbelichting bij een sluitertijd van enkele minuten te voorkomen is vaak een klein diafragma en lage ISO vereist. Overdag moeten ND-filters toegepast worden om met Bulb sluitertijden langer dan 30s te verkrijgen.
Een lange sluitertijd geeft natuurlijk grote kans op bewegingsonscherpte door beweging van de camera. Bulb-opnamen maken we dus vanaf een stabiel statief. Tevens houden we de ontspanner niet met de vinger ingedrukt (=beweging camera), maar via een draadontspanner (zoals bijvoorbeeld de RS-60E3 of RS-80N3), die we eenvoudig kunnen vastzetten.

Conclusie
Ongetwijfeld zullen enkele gebruikers in een speciaal geval nut hebben aan A-DEP en CA, maar ben je iets meer gevorderd, dan zul je deze opties ongemoeid laten. De Bulb-stand zal meer van pas komen en dankzij lange sluitertijdopnamen voor onderscheidende (nacht)fotografie kunnen zorgen.

 

Inloggen

Wachtwoord of loginnaam vergeten? Klik hier
Als je nog geen GRATIS persoonlijk account hebt op EOSZINE dan kun je deze hier aanmaken. Met dit account kun je o.a. de nieuwsbrief en het gratis digitale magazine ontvangen.