Review | RF 24-240mm 4-6.3 IS

door Pieter Dhaeze op donderdag 26 september 2019

De RF 24-240mm f/4-6.3 IS is in veel opzichten een bijzondere lens, waarmee je dankzij de 10x optische zoom ook bijzonder veel onderwerpen kunt fotograferen. Een echte all-in-one travelzoomlens die je zelden van je camera hoeft te halen. We staan even stil bij al die bijzonderheden.

RF24-240mm-klein

Ontwerp en bediening
Een zoomlens met 10x optische zoom is sowieso bijzonder, zeker als deze bedoeld is voor full-frame. Kijk maar eens naar de EF 28-300mm 3.5-5.6L IS (review). Dat is mondiaal gezien een unieke lens en in alle opzichten geen kleine jongen. Maar hoewel het ‘een beest van een lens’ is op een EOS 5D mark IV (met grip) of een EOS 1DX mark II, is hij door zijn omvang en gewicht niet echt geschikt om met de EF-EOS R-adapter op een spiegelloze EOS te zetten. Dat wordt letterlijk een verkrampte combinatie. Ook de EF-S 18-200mm IS is een zoomlens met een grootbereik (review). Veel lichter, kleiner en voordeliger dan zijn grote broer, maar optisch geen hoogstandje en op een spiegelloze full-frame als de EOS R/RP raak je 60% van de pixels kwijt door de 1.6x cropfactor.

RF24-240mm-Zoom-Amax1-klein

verloop-maxa

Canon stond dus voor een bijzondere uitdaging om een zoomlens te ontwerpen voor de ‘kleine’ body’s van de EOS R/RP met minstens 10x zoom, maar toch licht en compact. En ‘betaalbaar’. Ze moesten een mix maken van de EF 28-300mm en de EF-S 18-200mm en dat is ze gelukt met de realisatie van de RF 24-240mm 4-6.3 IS: 10x zoom, compact, licht, ca. 1000,-, Onderstaand zie je de fysieke verschillen tussen de drie genoemde lenzen en hebben we ook een getalsoverzichtje gemaakt.

vergelijk-11xzoom-klein

vergelijk-11xzoom-tabel

De RF 24-240mm is dan misschien geen L-lens, maar is wel heel degelijk uitgevoerd. Duurzame materialen met een fijne structuur op de ringen en geen speling. De slag van de zoomring is zodanig dat je van 24mm naar 240mm niet hoeft over te pakken. Het zoomen gaat soepel, maar is niet zo losjes dat de lens uitzakt als de camera aan je schouder hangt. Er is overigens wel een Lock-knopje om dat uitzakken eventueel toch te voorkomen. Verder bevat de lens geen afstandsschaal (in zoeker) en slechts twee ringen, waarbij één ring twee functies heeft: als control-ring en als scherpstel-ring als de camera in MF staat. Dat laatste is bijzonder voor een systeemcamera van Canon. Schakelen tussen AF en MF doe je bijna altijd met het knopje op de lens. Dat ontbreekt dus bij de RF 24-240mm en is vervangen door een menu-optie, die pas aanwezig is als de firmware up-to-date is (EOS RP: 1.2.0 en EOS R: 1.3.0). De dubbele functionaliteit van de F/C-ring draagt bij aan de compactheid van de lens.

fc-ring-klein

manual-focus

Mogelijkheden
Interessante optie voor een all-in-one zoomlens is de mate waarmee je close-ups kunt maken oftewel wat de vergrotingsfactor is. Bij een macrolens is dat 1:1 en bij de RF 24-240mm is die vergroting bij een brandpunt van 240mm 1:3,8. Op een afstand van 78 cm vul je dan de breedte van de sensor met een voorwerp van 12cm. Dus prima voor bloemen, grote insecten of kleine dieren, maar dus niet echt ideaal voor het echt kleine werk.

24mm-240mm-klein

De lens heeft een ingebouwde beeldstabilisatie en daarmee ben je in staat om uit de hand bij 1/60s volledig ingezoomd (dus bij 240mm) scherpe foto’s te maken. Dat is 3 stops ten opzichte van de regel t=1/(2*f). Die 1/60s is een mooie praktische waarde. Je hebt dan een ‘trefkans’ van 90% of meer op een scherpe foto en tevens blijft bewegingsonscherpte van het onderwerp binnen de perken. Theoretisch is het mogelijk om met 1/15s nog scherpe foto’s uit de hand te maken, maar dan moet je een redelijk vaste hand hebben en mag het onderwerp niet bewegen. 

Prestaties
De autofocus op de EOS RP is snel en de lens laat je zelden wachten. Op afstanden korter dan 1 meter merk je wel dat de lens kan ‘hunten’ en even moet zoeken naar het gewenste scherpstelpunt. Om dat ‘hunten’ eventueel te voorkomen heeft de RF 24-240mm helaas geen fysieke of digitale limiter om het scherpstelbereik voor de autofocus te kunnen beperken tot een bepaald gebied.

Zet je de lens in handmatig scherpstellen, dan zie je de afstandsschaal in de zoeker en op het lcd-scherm. Handig. In combinatie met focus peaking en beeldvergroten (zowel in EVF als LCD) kun je zo nauwkeurig handmatig scherpstellen, ook vanuit de hand.

Een puntje van aandacht zou de geringe maximale lichtsterkte van de lens kunnen zijn. Vanaf 100mm tot 240mm is deze ‘slechts’ f/6,3. We hebben in de praktijk gemerkt dat gecombineerd met sluitertijden van 1/100s of korter de ISO al snel op kan lopen als het licht maar iets minder wordt. Dus overdag buiten in een schaduw of binnen in een relatief lichte ruimte. ISO’s van 800 of hoger zijn dan geen uitzondering. Op zich geen probleem, gezien de geringe ruis van een full-frame camera bij hogere ISO’s, maar vergeleken met de f/4 van de RF 24-105mm IS wel 4/3 stop verschil. Dus bijvoorbeeld f/4 met ISO 2500 in plaats van f/6,3 met ISO 6400.

De grote uitdaging van een compact zoomlens met 10x zoom is niet alleen om binnen fysieke grenzen te blijven, maar ook om de beeldkwaliteit op een acceptabel peil te houden. Je ziet dat bijvoorbeeld bij de EF-S 18-200mm. Creatief gezien een perfecte lens, maar met compromissen op beeldkwaliteit.

 Overzicht van onderwerpen op klein formaat (Download originelen: klik hier (ZIP, 66MB)
gallery-rf24-240mm

De beeldkwaliteit van de RF 24-240mm moeten we in twee aspecten onderverdelen: scherpte en lensafwijkingen, zoals vervorming, vignettering en chromatische aberratie. De scherpte van de RF 24-240mm is prima in orde. In het centrum heel goed en iets aflopend naar de hoeken. Bij 100mm is de lens op zijn scherpst en te vergelijken met de zeer goede RF 24-105mm 4L IS. Naar zijn uiterste brandpunten (24mm en 240mm) wordt het beeld iets zachter. We hebben echter vogels bij 240mm gefotografeerd en de veertjes zijn dan goed te onderscheiden, dus praktisch geen probleem.

vervorming

Voor wat betreft vervorming, vignettering en chromatische aberratie heeft Canon ervoor gekozen om deze niet 100% te voorkomen in het ontwerp, maar om deze te corrigeren via lensprofielen en software. Dat is mogelijk bij deze lens, omdat het beeld in de oogzoeker (EVF) gecorrigeerd kan zijn en je dus geen enkele aberratie van de lens hoeft zien. Bij een optische zoeker zul je altijd de eventuele tonvervorming zien bij korte brandpunten, ook al staat de lenscorrectie aan in de camera, maar bij een EVF krijg je een gecorrigeerd beeld getoond. Bij testfoto’s met de RF 24-240mm zie je in JPEG of RAW/DPP dus géén van de genoemde lensafwijkingen. Hoe de lens ‘werkelijk’ presteert zie je pas als je de RAW-bestanden bekijkt in Lightroom en daarbij het lensprofiel NIET activeert. Het beeld is dan niet heel erg fraai, maar met één klik op het lensprofiel en de foto wordt superstrak. Je kunt in de camera de optie Vervormingscorrectie bij deze lens niet aan- of uitzetten. Ook in DPP kun je die correctie niet uitzetten. Download de onderstaande bestanden en ervaar het zelf.

lenscorrectie

Puur
Er zijn fotografen die alleen geïnteresseerd zijn in de pure beeldkwaliteit van een lens en zijn wars van elke digitale correctie. Voor veel vrijetijdsfotografen is het echter helemaal niet interessant hoe een beeld tot stand gekomen is als het maar scherp is en vrij van lensafwijkingen. Zo zijn de lenzen in telefoons verre van volmaakt, maar maak je er toch strakke foto’s mee.

Een laatste aspect van beeldkwaliteit is het bokeh. Je zou verwachten dat dat bij een lens met beperkte lichtsterkte niet zo aan de orde is, maar als je een portret maakt bij 240mm en f/6,3, dan is de achtergrond al snel onscherp en begint de kwaliteit van het bokeh toch een rol te spelen. Wat ons betreft stelt de RF 24-240mm ons dan zeker niet teleur en geeft ze een mooie, zachte achtergrondonscherpte bij close-ups en tele-opnamen. Download de voorbeeldfoto's (Zip, 66 MB) op 100% om jezelf te overtuigen van de beeldkwaliteit van de RF 24-240mm op een EOS RP: klik hier.

Samenvatting
Als je zoveel mogelijk wilt profiteren van de compactheid van de EOS R en EOS RP, dan moet de lens ook relatief compact en licht zijn. De RF 35mm f/1.8 IS is daar een goed voorbeeld van, maar het geldt bij uitstek ook voor de RF 24-240mm f/4-6,3 IS. Canon is er namelijk in geslaagd om 10x optische zoom in een all-in-one reislens te stoppen zonder veel compromissen te doen aan prestaties. En dat is bijzonder.
De beeldkwaliteit leunt wel behoorlijk op digitale lenscorrectiecorrecties, maar dat zal voor de vrijetijdsfotograaf geen issue zijn, omdat de praktische beeldkwaliteit ver bovengemiddeld is in het segment van superzoomlenzen.
Dus ben je veel onderweg of op reis en wil je met één lens een breed scala aan onderwerpen in beeld kunnen brengen op een zo hoog mogelijke kwaliteit (full frame), dan is een EOS RP/R met de RF 24-240mm f/4-6,3 IS een heel aantrekkelijke combinatie. Ideaal voor een vlieg-, fiets- of wandelvakantie, waarbij je klein en licht bepakt wil/moet zijn. Ook de stadsfotograaf zal met de RF 24-240mm f/4-6,3 IS in ‘stealth modus’ veel onderwerpen candid in beeld kunnen brengen voor onderscheidende fotografie. Dus al met al een aanrader voor veel fotografen met het EOS R-systeem.

Ga je echter voor maximale beeldkwaliteit in een standaardzoomlens en heb je geen behoefte aan lange tele, kies dan de RF 24-105mm 4L IS (review). Die is optisch toch wel een stukje beter dan zijn all-round broertje.

Meer informatie over de RF 24-240mm: klik hier (Canon USA)

Inloggen

Wachtwoord of loginnaam vergeten? Klik hier
Als je nog geen GRATIS persoonlijk account hebt op EOSZINE dan kun je deze hier aanmaken. Met dit account kun je o.a. de nieuwsbrief en het gratis digitale magazine ontvangen.