EF 40mm f/2.8 STM

door Pieter Dhaeze op vrijdag 10 augustus 2012

Samen met de EOS 650D werden begin juni 2012 twee nieuwe lenzen geïntroduceerd, de EF-S 18-135mm f/3.5-5.6 IS STM en de EF 40mm f/2.8 STM. Twee objectieven voor de consument met beide een voor Canon nieuw scherpstelmechanisme, de zogeheten Stepper Motor (STM, stappenmotor). Wij hebben de EF 40mm op onze EOS 650D gezet en in de praktijk getest op zijn foto- en videokwaliteiten.

STM
Veel lenzen van Canon - zeker in het L-segment - zijn voorzien van USM (UltraSonic Motor) om nauwkeurig, snel en ‘stil’ scherp te kunnen stellen. Voor fotografiedoeleinden voldoet USM in combinatie met fasedetectie-AF perfect. Wil je echter een snelle autofocus tijdens Live view of als je aan het filmen bent, dan is USM minder geschikt. Er is dan geen fasedetectie AF omdat de spiegel opgeklapt is en ook maakt een USM-lens altijd iets geluid tijdens het scherpstellen, wat bij video als ongewenst bijgeluid geregistreerd wordt door de interne microfoon.
Vanuit de markt kwam daarom de vraag naar én snelle autofocus tijdens Live view en filmen én naar een volledig stille autofocus. Om dit te bereiken heeft Canon de EOS 650D uitgerust met een hybride-sensor waarop naast de langzame contrastdetectie ook de snelle fasedetectie beschikbaar is én hebben ze de bovengenoemde lenzen ontwikkeld met STM, die geluidloos het juiste scherpstelpunt kiest.

EF 40mm f/2.8 STM
Snelle én stille autofocus tijdens Live view en filmen is dus alleen mogelijk met de EOS 650D in combinatie met de twee STM-lenzen. Het is duidelijk dat de EF-S 18-135mm f/3.5-5.6 STM daarbij fungeert als de standaardzoomlens. We zullen deze lens binnenkort uitgebreid aan de tand voelen. Het gebruiksdoel van de EF 40mm f/2.8 STM is iets moeilijker te plaatsen. Hij heeft een EF-vatting en past dus ook op EOS-modellen in het 5D- en 1D-segment. Deze camera’s hebben echter geen hybride sensor en de snelheid van autofocus tijdens Live view en filmen zal dus relatief langzaam zijn. Ze profiteren wel van de geluidloze stappenmotor bij scherpstellen. Het brandpunt van de EF 40mm f/2.8 STM blijft op bijvoorbeeld een EOS 5D mark II 40mm en omdat Canon de lens als zogeheten ‘pancake’ heeft uitgevoerd, is dit objectief ook heel compact en licht, wat hem bijzonder geschikt maakt voor onopvallende straat- en reportagefotografie. Op EOS-camera’s met een APS-C sensor wordt het brandpunt van de EF 40mm verlengd tot 64mm en die beeldhoek leent zich vooral voor (candid) portretfotografie.

EF 50mm f/1.8 II
Zoek je een lichtsterke lens en is AF tijdens Live view of filmen voor jou niet van belang, dan is de EF 50mm f/1.8 II een goed alternatief voor de EF 40mm f/2.8 STM. Het ‘lensje’ is net zo licht als de EF 40mm (125g) en is haarscherp vanaf f/2 met een redelijk bokeh. Wel laat de EF 50mm f/1.8 II meer vervorming en CA zien en is de AF relatief traag en redelijk luidruchtig. Maar met een prijskaartje van 100 euro neem je dat voor lief.

Praktijk
Met de EF 40mm f/2.8 STM op een EOS 650D heb je een compacte combi in de hand. Ze wegen samen slechts 700 gram en dat is 50 gram minder dan alleen de body van een EOS 60D! Een dagje op de Floriade leverde dan ook geen nek- en rugklachten op van een zware camera.
De lens presteert prima bij klassiek gebruik van de EOS 650D. De autofocus is snel en stil. Handmatig scherpstellen is echter alleen mogelijk als de camera aan staat. Kleuren en contrast van de lens zijn aansprekend. Bij testopnamen in de studio is slechts een geringe mate van tonvervorming te zien en blijft ook de chromatische aberratie binnen de perken. Bij het maximale diafragma van f/2.8 is de beeldscherpte acceptabel - ook in de hoeken - maar blijft bij dit diafragma wel achter bij de EF 50mm f/1.8 II. Vignettering is redelijk sterk en verdwijnt pas vanaf f/5.6.

EF 40mm bij f/2.8 EF 40mm bij f/4 EF 40mm bij f/5.6 EF 50mm 1.8 II bij f/2.8

De specifieke kwaliteiten van de EF 40mm f/2.8 STM komen pas echt tot uiting als we de camera in Live view zetten. In combinatie met de Touch Shutter op het aanraakscherm van de EOS 650D kunnen we vanuit de meest extreme standpunten foto’s maken, waarbij het scherpstelpunt snel en goed gekozen wordt. Het gaat niet zo snel als scherpstellen via een aparte AF-sensor (100% fasedetectie), maar toch beduidend vlotter dan met uitsluitend contrast-AF in de Live-modus van een ‘normale’ EOS.

We zijn natuurlijk ook benieuwd hoe de autofocus zich gedraagt tijdens het filmen. Daarover zijn we gematigd enthousiast. Zolang het onderwerp niet te snel beweegt en er geen obstakels  opdoemen tussen camera en hoofdonderwerp, doet de autofocus het goed. Ze is in ieder geval stil en weet het onderwerp bij te houden. Omdat echter de scherptediepte met de EF 40mm in sommige gevallen relatief klein kan zijn (‘grote’ sensor EOS 650D), worden ‘missers’ van de autofocus tijdens het filmen snel zichtbaar en dat kan storend. De autofocus van een consumenten camcorder zit er waarschijnlijk ook wel eens naast, maar dat zie je amper vanwege de grote scherptediepte van zo’n videocamera (kleine sensor).
Wij zijn vooral fan van filmen met een DSLR vanwege de mogelijkheid om op zeer specifieke onderdelen scherp te kunnen stellen en daarbij met kleine scherptedieptes te werken. Handmatig scherpstellen is dan veruit te prefereren boven autofocus.

Conclusie
De EF 40mm f/2.8 STM is een leuk lensje met unieke karakteristieken, zoals zijn ‘pancake’-uitvoering en geluidloze STM. Optisch presteert hij uitstekend voor een lens van circa 200 euro en door zijn lichtsterkte, kleine formaat en snelle autofocus in Live view is het dé lens voor de straat- en reportagefotograaf en -videograaf.

Hoewel de EF 40mm f/2.8 STM op de EOS 650D tijdens filmen een ‘snelle’ en stille autofocus heeft en het draai- en kantelscherm van de EOS 650D het gebruiksgemak verhoogt, is de gebruikservaring van deze combi nog steeds niet die van een camcorder. Bij bewust en overdacht gebruik van de videokwaliteiten van de 650D met een STM-lens kan echter wel onderscheidend gefilmd worden en dat is minstens zo belangrijk.

Specificaties: klik hier.

Inloggen

Wachtwoord of loginnaam vergeten? Klik hier
Als je nog geen GRATIS persoonlijk account hebt op EOSZINE dan kun je deze hier aanmaken. Met dit account kun je o.a. de nieuwsbrief en het gratis digitale magazine ontvangen.