EF 50mm lenzen

Pieter Dhaeze dinsdag 01 september 2009

Henri Cartier-Bresson is er beroemd mee geworden: foto's genomen met een lens met een vast brandpunt van 50mm. Toen was dat dé standaardlens en was er van zoomlenzen nog geen sprake. Nu weten we niet anders meer, maar toch speelt een lichtsterke 50mm nog steeds een rol in dit digitale tijdperk. Voor alle EOS-sen tot de 5D markII is het een perfecte portretlens en maak je er tevens haarscherpe productfoto's mee.

EF50mm

50mm en lichtsterk
Als je een lens met een brandpunt van 50mm op een analoge EOS zet of op een digitale volbeeld EOS (5D- en 1D-serie), dan 'ziet' de camera ongeveer de beeldhoek van het menselijk oog. Daarom werd ze een standaardlens genoemd. Op een EOS met een APS-c sensor wordt de beeldhoek echter kleiner en komt overeen met die van een 80mm (1,6x) op een volbeeldcamera. Dat is aan de krappe kant voor reportagewerk, maar perfect voor portret- en productfotografie. Canon heeft drie modellen met een brandpunt van 50mm in het assortiment, waarvan onder andere de lichtsterkte verschillend is: f/1.8, f/1.4 en f/1.2. Ondanks deze kleine verschillen zijn ze dus alle drie lichtsterk. Dat wil zeggen dat ze veel licht doorlaten en je met grote diafragma's kunt werken, overeenkomend met de aangegeven waarden. Een groot diafragma geeft een kleine scherptediepte en een korte sluitertijd. Ideaal bij weinig licht.

Een voorbeeld. Stel je hebt een 18-55mm 1:3.5-5.6 standaardzoomlens, dan is f/5.6 het maximale diafragma dat je in kunt stellen bij een brandpunt van 50mm (bijna helemaal ingezoomd).
Bij een bepaalde lichtsituatie heb je dan bij ISO 400 een sluitertijd van 1/20s. Heeft de lens geen beeldstabilisatie of beweegt het onderwerp, dan is de kans groot dat de foto onscherp is. De sluitertijd zou minimaal 1/80s moeten zijn en bij deze lens moet de gevoeligheid dus 2 stops hoger ingesteld worden om dit te bereiken, dus ISO 1600. Dit gaat dus ten koste van de beeldkwaliteit. Heb je een 50mm 1.4 op je EOS, dan kun je de ISO ongewijzigd laten en het diafragma 2 stops vergroten naar f/2.8. Je zou zelfs bij f/1.4 kunnen werken met een sluitertijd die nog twee stops korter is dan 1/80s, dus 1/320s! Of je laat de sluitertijd 1/60s en gebruikt ISO 200 en f/2 voor een nog betere beeldkwaliteit.

     
Tussenring
De kortste scherpstelafstand van deze 50mm lenzen is ongeveer 45cm. Wil je dichterbij, dus voor meer close-up of 'macro', gebruik dan een tussenring, zoals een 25mm. Je kunt dan schitterend sfeervolle foto's maken van bloemen en insecten.

Resultaten
Hoewel de verschillen in lichtsterkte tussen de drie modellen gering lijkt, heeft dat toch grote gevolgen voor de bouw. Bij de 50mm 1.8 II kunnen de lenzen 'klein' zijn, waardoor het gewicht laag blijft en de grootte compact. Je hoeft geen dure materialen te gebruiken en zo is deze lens heel licht en klein geworden. Niets voor het 'zware' veldwerk, maar ideaal voor iedereen dit toch een 50mm in zijn fototas wil hebben. De prijs ligt onder de 100 euro, dus daar hoef je het niet voor te laten. De 50mm 1.4 vergt meer glas en is dus groter en zwaarder dan de 1.8-versie. Nog steeds is het echter een compacte lens, ideaal voor reportagewerk en redelijk solide uitgevoerd. Voor 300 euro voeg je hem toe aan je lenzenarsenaal. Om de lens nog lichtsterker te maken moet het 'glas' plotseling veel groter worden. De 50mm 1.2L weegt daarom tweemaal zoveel als zijn 1.4-broertje en is ruim 4x zo duur. Voor die prijs heb je dan wel een L-lens met een zeer duurzame constructie geschikt voor het zwaarste veldwerk, die tevens in de studio excelleert.
Geen enkele lens is op zijn scherpst bij het maximale diafragma. Ook deze lenzen niet, hoewel de beelden wel bruikbaar zijn, zeker als 'zachte' portretten gewenst zijn. Bij een stopje kleiner wordt het al een stuk beter en de scherpte van de lenzen loopt bij f/8 niet ver uiteen. Over de gehele breedte komt de 1.4-versie als scherpste uit de bus. De 50mm 1.2L heeft echter de minste vervorming en is het best gecorrigeerd voor lensspiegelingen en vignettering. Ook heeft hij het mooiste contrast en - niet te vergeten - een ongeëvenaard bokeh.

Lensafwijkingen
Vervorming, hoekonscherpte, vignettering zijn allemaal lensafwijkingen die zich afspelen aan de rand van de beeldcirkel. Omdat al deze 50mm-lenzen een grote beeldcirkel hebben bedoeld voor een volbeeldsensor, zullen de genoemde 'lensproblemen' bij gebruik op een 'kleine' APS-c sensor veel minder goed zichtbaar zijn. Je fotografeert eigenlijk met het beste (centrale) deel van de lens. Dit wordt ook wel de 'sweet spot' genoemd.
     
1000D EF 50mm @ max f (100%) 1000D EF 50mm @ f/2.8 (100%) 1000D EF 50mm @ f/8.0 (100%)

Conclusie
Wil je een 50mm 'voor erbij' kies dan de 1.8-verie. Het lijkt een 'speelgoedlensje', maar hij presteert behoorlijk volwassen. Wil je een 50mm vaker gebruiken, ook in het veld, kies dan het 1.4-model. Ze biedt een hoge beeldscherpte en is verder een mooi gemiddelde tussen de 1.8 en 1.2L. Deze laatste lens is bedoeld voor de echte professional, die hoge eisen stelt aan betrouwbaarheid én meer belang hecht aan factoren als contrast, kleur en bokeh dan aan onderwerpscherpte.

Technische vergelijking lenzen  
Wil je de technische beeldkwaliteit van deze lens vergelijken bij andere diafragma's en/of brandpunten of met andere lenzen, kijk dan eens op de volgende website(s) >>
Kijk ook eens naar gebruikerservaringen op FredMiranda.com.

The Digital Picture

dpReview

 

Inloggen

Wachtwoord of loginnaam vergeten? Klik hier
Als je nog geen GRATIS persoonlijk account hebt op EOSZINE dan kun je deze hier aanmaken. Met dit account kun je o.a. de nieuwsbrief en het gratis digitale magazine ontvangen.