De laatste tijd ben ik veel met fotografieonderwerpen bezig, waarbij de sluitertijd een bepalende rol speelt. Het valt me op dat ik daarbij redelijk vaak de 'grenswaarde' van 1/60s (of 1/50s) tegenkom. Wanneer en waarom is dat eigenlijk?

Onderwerpen
In de reeks van sluitertijden is 1/60s een markante waarde en kan een significante grenswaarde zijn in het welslagen van je foto’s. Denk hierbij aan de onderstaande punten die we kort zullen bespreken.

● Bewegingsonscherpte onderwerp tijdens reportage
● Anti-flikker
● Sluitertijd bij filmen met 30 fps
● Sluitertijd bij reportageflitsen
● Natuurlijke beweging stromend water

Bewegingsonscherpte
Als je mensen en dieren in beeld hebt, dan wil je in veel gevallen bewegingsonscherpte van het onderwerp voorkomen door een voldoende korte sluitertijd. Bij sport en actie zijn die sluitertijd 1/500s of korter, maar als je op reportage bent met mensen die zitten of staan of dieren die liggen, dan kan die sluitertijd een stuk langer zijn. In de loop van de jaren hebben we gemerkt dat 1/60s daarbij de bovengrens is. Als iemand met die sluitertijd aan het praten is, dan zie je geen storend bewegingsonscherpte. Bij 1/30s zou dat wel het geval zijn. Beweegt iemand zijn hand, dan geeft dit bij 1/60s een zekere dynamiek en bij langere sluitertijden wordt het een vage veeg.

Dus mocht je op reportage zijn, let dan goed op dat je de sluitertijd niet langer laat worden dan 1/60s. Kies dan een groter diafragma of een hogere ISO. Besef bovendien dat beeldstabilisatie van camera en/of lens geen invloed heeft op bewegingsonscherpte van het onderwerp. Natuurlijk kun je bij een brandpunt van 35mm een foto bij 1/10s scherp uit de hand nemen, maar dan moet alles in het kader wel volledig stil staan.

Anti-knipper
Hoewel met het menselijk oog zelden zichtbaar, knipperen sommige kunstlichtbronnen met de frequentie van het lichtnet. In Europa is dat 50Hz en in Amerika bijvoorbeeld 60Hz. Dus 50 of 60x aan/uit per seconde. Als je in deze omstandigheden een sluitertijd gebruikt korter dan 1/50s of 1/60s dan kan de uniformiteit van helderheid en kleuren over de gehele foto verschillen. Dat wordt dan zichtbaar in banden donker/licht of met kleurzwemen (klik hier). Als je dat knipperfenomeen wilt corrigeren, activeer dan de anti-knipperfunctie op je camera of fotografeer met sluitertijden van 1/60s of langer. Dat geldt ook voor filmen.

Filmen
Als je de belichting van het filmen met je EOS zelf wilt regelen, dan wordt als sluitertijd de helft van de framerate van de video geadviseerd. Dus film je in 4K met 25 fps (PAL, Europa) of 30 fps (NTCS, Amerika), dan kies je als sluitertijd respectievelijk 1/50s of 1/60s. Dus ook hier speelt 1/60s een belangrijke rol. Wil je meer weten over video-instellingen, klik dan hier en hier. 

Reportageflitsen
Als je binnen met een Speedlite op je camera een reportage gaat flitsen, dan is 1/60s vaak een goede uitgangswaarde voor de sluitertijd. Hij is redelijk lang zonder dat dit bewegingsonscherpte teweegbrengt en bij weinig licht kan die 1/60s - samen met een vast diafragma van f/4 of f/5.6 - de hoogte van de ISO beperken. Wil je meer weten over flitsinstellingen, lees dan het betreffende artikel op EOSzine (klik hier).

Vloeiende water
Met een sluitertijd van 1 seconde kun je stromend en golvend water gladstrijken. Met sluitertijden korter dan 1/1000s kun je druppels van een fontein of waterval bevriezen. Glad water of losse druppels zie je echter met het menselijk niet. Het zit er meer tussenin. Als je bij een fontein goed oplet naar de scherpte/onscherpte van de stralen en je gaat de sluitertijd variëren, dan zul je bij 1/60s zien dat de beweging op de foto overeenkomt met hoe je het met je ogen ziet. Zou het toeval zijn dat 1/60s (of 1/50s) hier weer een belangrijke sluitertijd is.

Samenvatting
Het zal waarschijnlijk toeval zijn dat ik de laatste tijd zo alert ben op 1/60s (of 1/50s). Toch zie je dat het bij veel onderwerpen wel een belangrijke grenswaarde is. Weet jij nog andere voorbeelden?