Canon heeft al een uitgebreid assortiment met standaardzoomlenzen voor zijn EOS-camera’s met een volbeeldsensor: de EF 24-70mm 2.8L II, de EF 24-70mm 4L IS, de EF 24-105mm 4L IS. Stuk voor stuk prachtige objectieven, allemaal met hun eigen karakteristieken en inzetbaarheid.

Ze zijn echter alle drie specifiek ontwikkeld voor fotografie en gezien de video-kwaliteiten van bijvoorbeeld de EOS 6D en EOS 5D mark III, zou aanvulling welkom zijn met een versie die meer gericht is op het filmen met deze camera’s. Dit is de EF 24-105mm 3.5-5.6 IS STM geworden. Hoe presteert deze nieuwkomer?

Ontwerp
De EF 24-105mm 1:3.5-5.6 IS STM zou je kunnen zien als de opvolger van de populaire EF 24-105mm 1:4L IS USM uit 2005. Gezien het brandpuntbereik is hij dat ook, maar in de modelaanduiding zie je toch wel duidelijke verschillen tussen deze twee lenzen. Zo is de nieuwe EF 24-105mm geen L-lens en is ze dus minder robuust uitgevoerd en minder goed afgedicht tegen stof en spatwater. Ook verloopt de maximale lichtsterkte van f/3.5 bij 24mm naar f/5.6 bij 105mm. Dat scheelt in de telestand één stop en zeker bij zo’n lang brandpunt heeft dat een significant verschil in sluitertijd. Zo wordt f/4 en 1/60s nu f/5.6 en 1/30s. Om bewegingsonscherpte te voorkomen moet de ISO dus een stopje omhoog. Dat is echter bij de betreffende camera’s, zoals de EOS 6D geen enkel probleem, gezien de ruis-arme beelden tot ISO 6400.

Een belangrijk verschil tussen de EF 24-105mm 1:3.5-5.6 IS STM en zijn ‘grote’ broer is de aard van de scherpstelmotor. Bij de nieuwe 24-105mm is dit STM (stappenmotor) in tegenstelling tot de bekende USM. Deze STM is veel meer geschikt voor video omdat het scherpstellen vloeiender verloopt en volledig stil. Dat lagere geluidsniveau betreft ook de beeldstabilisatie. Bij de EF 24-105mm 4L IS hoor je echt een behoorlijk bromgeluid van de gyroscopen. Bij de EF 24-105mm IS STM is dit veel stiller. Ook is de beeldstabilisatie weer een stopje beter. We zijn erin geslaagd om bij 105mm bij 1/10s ruim 80% scherp uit de hand te fotograferen. Dat lukt ons met de ‘oude’ 24-105mm niet, waar we op 50% blijven steken.
Ondanks dat de EF 24-105mm 1:3.5-5.6 IS STM geen L-lens is, is hij toch heel degelijk uitgevoerd. De draaislag en -weerstand van zowel de zoomring als scherpstelring is prima voor snel en nauwkeurig werken en de lens zakt niet uit naar 105mm als de camera op je buik hangt. De L-versie doet dat wel. Bovendien heeft de nieuwe EF 24-105mm een lock-knopje zodat uitzakken fysiek onmogelijk is.

Omdat de  EF 24-105mm STM minder lichtsterk is en geen L-predicaat heeft, is hij voelbaar lichter dan de EF 24-105mm 4L: 522 versus 666 gram. Dat is zeker op de EOS 6D een significant verschil en voelt de hele set bijzonder licht aan. De filtermaat van beide lenzen is 77mm.
Jammer is dat Canon niet standaard een zonnekap meelevert, wat bij de EF 24-105mm L-versie wel het geval is. Het is raadzaam om wel een zonnekap aan te schaffen én die ook te gebruiken. Ze beschermt de frontlens en verhoogt het contrast.

Vergrotingsfactor EF 24-105mm STM	Vergrotingsfactor EF 24-105mm STM

Prestaties
Met de prestaties van een lens bedoelen we niet alleen de beeldkwaliteit. Zo zijn onder andere de snelheid van de autofocus, de vergrotingsfactor en zelfs het geluid van de beeldstabilisatie relevante criteria bij de beoordeling van een lens.
In plaats van met een USM-motor wordt bij de nieuwe EF 24-105mm de autofocus aangestuurd met een zogeheten stappenmotor (STM). Hoewel deze twee systemen technisch sterk verschillen, is daarvan bij de snelheid van de autofocus in de praktijk niets te merken. De AF van onze EOS 5D mark III is net zo alert en accuraat met de USM- als de STM-versie van de EF 24-105mm. Je hoeft - letterlijk - geen onderwerp te missen. Waarin STM wel uitblinkt is de vloeiendheid van scherpstellen en dat is een pluspunt bij het opnemen van video, vooral als gewerkt wordt met een Dual Pixel-sensor, zoals in de EOS 70D of EOS 7D mark II. De EF 24-105mm STM heeft tevens een 100% stille beeldstabilisatie en ook dat komt van pas bij filmen.
De kortste scherpstelafstand van de EF 24-105mm STM is 5 cm korter dan van de USM-versie en dat betekent dat de vergrotingsfactor bij 105mm gestegen is van 1:4 naar 1:3. Dat is een significant verschil en zeker van belang als je veel close-up fotografeert.

EF 24-105mm STM @24mm	EF 24-105mm USM @24mm
EF 24-105mm STM @105mm	EF 24-105mm USM @105mm

Voor wat betreft de beeldkwaliteit presteert de nieuwe EF 24-105mm STM op bijna alle fronten gelijk of beter dan zijn negen jaar oudere USM-broer. De vervorming bij 24mm (ton) en bij 105mm (kussen) is bij beide lenzen hetzelfde en desgewenst eenvoudig te corrigeren in Lightroom. Dat geldt ook voor de vignettering. Deze is in gelijke mate aanwezig en met een muisklik te verwijderen in Lightroom.
Bij 24mm en het grootste diafragma is bij beide lenzen chromatische aberratie zichtbaar, waarbij de EF 24-105mm STM een fractie beter presteert. Ook deze lensafwijking is echter weer prima te corrigeren: JPEG’s in de camera en RAW’s in Lightroom.
Op het punt van scherpte laat de EF 24-105mm STM zijn directe ‘opponent’ duidelijk achter zich. Zowel bij 24mm als 105mm registreert de STM-lens bij het grootste diafragma het meeste detail. In alle gevallen is deze lens het scherpst. Alleen bij 24mm wint de EF 24-105mm USM het in de hoeken.

@Johan van de Watering

Samenvatting
Canon verrast ons - wederom - met een prima STM-lens. Ditmaal de EF 24-105mm 1:3.5-5.6 STM voor een volbeeldcamera en met een erg goede prijs-prestatieverhouding. Voor nog geen 450 euro koop je op je EOS 6D of EOS 5D mark III een standaardzoomlens, die optisch op veel punten beter is dan zijn USM-broertje, die bijna 300 duurder is. Ook de hogere vergrotingsfactor van deze nieuwe EF 24-105mm STM is een extra pluspunt. Je levert wel lichtsterkte en stof- en vochtafdichting in, maar krijgt er een stille beeldstabilisatie en soepele autofocus voor terug. Twee punten die van groot belang zijn voor een groeiende groep videografen.

Meer info en specs: klik hier.