Een tijdje geleden hebben we een artikel gepubliceerd over de invloed van het brandpunt* en standpunt bij portretfotografie (klik hier). Hieruit bleek dat er geen ‘beste brandpunt’ bestaat, maar dat een bewuste keuze van het brandpunt (en standpunt) wel tot betere portretten kan leiden.
De invloed van het brandpunt* speelt ook een rol bij de keuze van de juiste tilt&shift-lens. Want hoewel de TS-E 17mm en de TS-E 24mm bij dit type lens de populairste brandpunten zijn en dé standaard zijn voor architectuur, landschap en interieur, zijn de drie nieuwkomers (50mm, 90mm en 135mm) niet minder interessant.
Brandpunt, perspectief en relatieve grootte
De TS-E 50mm, 90mm en 135mm hebben we niet meer in de studio om de toepassingen van elk brandpunt te bespreken, maar we kunnen met deze brandpunten toch eens kijken naar de relatie van brandpunt met perspectivische vervorming en relatieve grootte. Om dat verband te kunnen visualiserend, hebben we gekozen voor een redelijk klinische opstelling van een eettafel (190 x 90 cm) met het idee dat je op hoge kwaliteit een gedekte tafel moet fotograferen of meubilair. We hebben een standpunt schuinboven gekozen, zodat we van een natuurlijke hoogte op de tafel kijken. Bovendien hebben we aan het begin en einde een bord en fles geplaatst, zodat we iets kunnen zien en zeggen ten aanzien van de relatieve grootte.
Uitvoering
Bij een brandpunt van 17mm sta je op slechts 70 cm van de voorste fles. De camera staat naar beneden gekanteld en alle lijnen lopen sterk naar elkaar toe. Dat beeld wordt iets minder extreem als we inzoomen naar 24mm. We moeten dan wel 30 cm naar achter met ons statief en ook een iets hoger standpunt kiezen. Zou je voor dit soort onderwerpen dus een TS-E 17mm of 24mm willen gebruiken, dan heb je wel redelijk korte werkafstanden, maar je hebt toch veel vertekening.
Een veel natuurlijker beeld ontstaat pas wanneer je met een 50mm op een werkhoogte van 175cm op ongeveer 2 meter van de tafel staat. Je kijkt dan met de camera op de tafel zoals je dat vanuit je eigen oogstandpunt doet. De lijnen gaan nog meer evenwijdig lopen als je op 3,5m van de tafel staat bij een brandpunt van 90mm. Blijf je dan echter op een werkhoogte van 175cm, dan kijk je wel vlakker op de tafel en dat geeft weer een heel ander beeld dan bij 50mm.
Bij de toename van het brandpunt wordt niet alleen het perspectivisch verloop minder sterk, maar wordt ook het relatieve verschil in grootte tussen de twee flessen kleiner. Wil je dus dat gerechten op de voorzijde van de tafel net zo veel aandacht krijgen dan achterop, kies dan dus een langer brandpunt.
Scherptediepte Bij verandering van brandpunt en standpunt verandert ook de scherptediepte. Met de TS-E lenzen heb je dan de mogelijkheid om te ‘tilten’ en het scherpstelvlak te kantelen. Heb je niet zo’n lens, maak dan een focus stack en corrigeer perspectivisch verloop tot natuurlijke proporties in Lightroom of Photoshop. |
Samenvatting
Als je de brandpunten* van 17mm, 24mm, 50mm, 90mm en 135mm op een rijtje zet en daarbij een onderwerp kiest, dan zijn de twee groothoeken ideaal voor architectuur, landschap en interieur, maar vertekenen ze het beeld te sterk bij kortere werkafstanden. Daarom zijn 50mm en 90mm de aangewezen brandpunten om meubilair, auto’s en grotere producten met natuurlijke verhoudingen in beeld brengen. De werkafstanden worden wel iets groter, maar zijn praktisch nog wel haalbaar. Een 135mm vraagt voor grote voorwerpen vaak teveel werkruimte en dit brandpunt is dan ook meer geschikt voor close-upportret en kleinproduct- en foodfotografie.
Bij alle genoemde brandpunten zullen de huidige TS-E lenzen niet alleen de hoogste beeldkwaliteit opleveren, maar ze geven bovendien veel flexibiliteit bij de optimalisatie van scherptediepte en perspectiefverloop. TS-E is wat ons betreft dé keuze voor de professional.
*35mm eq.
17mm, 24mm, 50mm, 90mm en 135mm voor full-frame is voor APS-C respectievelijk 10mm, 15mm, 31mm, 56mm en 85mm.