Het EOS R-systeem begint steeds meer gebruikers en meer waardering te krijgen en niet in het minst vanwege de kwaliteit van de RF-lenzen. Stuk voor stuk juweeltjes, zowel vastbrandpunt als zoom, zowel L als niet-L. De RF 85mm f/2 IS Macro 1:2 STM is daar geen uitzondering op. Integendeel. Het is qua prijsprestatie (samen met de RF 35mm f/1.8 1:2 STM) misschien wel de beste RF-lens tot nu toe. Bovendien zal elke bruidsfotograaf zeer verheugd zijn over de ‘close focussing’ tot 35cm en vergroting tot 1:2. In deze review de ervaringen op onze EOS R6.
85mm
Een lens met een vast brandpunt van 85mm is een klassieker voor half body tot headshot-portretten. Lees daarover ons artikel ‘De beste portretlens’ (klik hier). Canon biedt dan ook een rijk assortiment objectieven in zowel het EF- als RF-segment (EF 85mm 1.2L II, 1.4L IS, 1.8 en RF 85mm 1.2L en 1.2L DS) en dus nu ook een RF 85mm met een maximaal diafragma van f/2 mét beeldstabilisatie en 1:2 macro!
Uitvoering
De twee grote broers van de RF 85mm f/2 IS zijn twee uit de kluiten gewassen jongens met een duurzame constructie en veel glas voor professioneel gebruik en extreme lichtsterkte. Als het echter allemaal een tandje minder mag (geen echte stof- en spatwater afdichting, ‘slechts’ f/2), dan blijkt dat een 85mm helemaal niet zo groot en zwaar (en duur) hoeft te zijn, zoals we eigenlijk ook al zagen bij de EF 85mm 1.8. Zo weegt de RF 85mm f/2 IS nog geen 500 gram, terwijl zijn f/1.2-broers bijna 1200 gram wegen. Dat lage gewicht en zijn korte lengte (90mm) zorgen ervoor dat de RF 85mm f/2 IS in perfecte balans is met de EOS R, EOS R6, EOS R5 en zelfs de EOS RP. In totaal heb je met een EOS R6 maar 1175g in de hand en dat is voelbaar minder dan bijvoorbeeld een EOS 5D mark IV met een EF 85mm 1.4L IS (1850g).
 |
 |
Op de bediening van de RF 85mm f/2 IS is weinig aan te merken, behalve dat de slag voor handmatig scherpstellen van 1m naar 35mm heel lang is. Je kunt in dat close-upgebied dus heel nauwkeurig met de hand scherpstellen, maar zeker niet snel. Omdat de lens zo kort is, pak je bij handmatig scherpstellen in het begin vaak de Control-ring in plaats van de scherpstelring. Kwestie van wennen.
 |
 |
| |
|
Uit-stand
Als je een EOS R6 of EOS R5 uitzet, dan hoor je nog altijd enkele geluidjes. Bij de RF 85mm f/2 betreft dat dan onder andere het terugtrekken van alle lenselementen tot een scherpstelafstand van oneindig. De frontlens steekt dan niet uit. Dus heb je scherpgesteld op dichtbij, de camera uitgezet en vervolgens weer aan om de volgende close-up te maken, dan heeft de lens zijn laatste afstand niet ‘onthouden’, maar moet alles eerst vanaf oneindig op zijn plaats geschoven worden. Je kunt de lens in de uit-stand ook niet op een bepaalde scherpstelafstand draaien. Ook al omdat een fysieke afstandsschaal op de lens ontbreekt. Lees voor handmatig scherpstellen dit artikel (klik hier). |
Mogelijkheden
Zoals gezegd gebruik je een 85mm voor portretten (half body tot headshot), maar dit brandpunt is natuurlijk ook prima inzetbaar voor product- en foodwerk. Daarbij mag het voorwerp echter niet te klein worden, want de kortste scherpstelafstand van de reeds bestaande 85mm’s is slechts 85 cm met een vergroting van hooguit 1:8. Dat wil op een full-frame camera zeggen dat het beeldkader ongeveer 30 bij 20 cm is bij de kortst mogelijke werkafstand. Leuk voor een mooi opgemaakt gerechtje, maar niet voor een close-up van trouwringen. Deze close focussing-beperking van een 85mm is met de komst van de RF 85mm f/2 IS verdwenen, want met een kortste scherpstelafstand van 35cm krijg je een vergroting van 1:2 en is het beeldkader dan slechts 7,5 bij 5 cm. Zeer geschikt voor kleine voorwerpen, zeker in combinatie met de extreem kleine scherptediepte bij die afstand, zijnde 1,5mm bij f/2. Tel daarbij op de ongelooflijk goede beeldstabilisatie op een EOS R6/R5 (IBIS + IS) en je kunt zonder statief een wereld van klein detail openen: wimpers bij een portret, details van ringen, nagels en trouwjurk en zelfs insecten en bloemen bij natuurfotografie. Het toepassingsgebied van de RF 85mm f/2 IS is dus veel en veel groter dan van de klassieke 85mm’s.
EF 85mm f/1.4L IS op 85 cm 1:8 (l) en RF f/2 IS op 35 cm 1:2 (r)
 |
 |
Prestaties
Qua uitvoering en mogelijkheden is de RF 85mm f/2 IS zeer onderscheidend ten opzichte van zijn soortgenootjes, maar hoe zit het met zijn prestaties? Zijn die ook zo goed?
• Beeldkwaliteit
Volgens mij zeggen we het bij elke review van een RF-lens: het testen op beeldkwaliteit is eigenlijk overbodig geworden. Alleen op 100% in Photoshop zie je soms een kleine aberratie. Als we terugdenken aan de EF 85mm 1.2 (1989) bij zijn volle lensopening en je ziet hoe goed de beeldkwaliteit van de nieuwe RF 85mm f/2 IS nu is, dan zie je pas welke progressie er gemaakt is in lensontwerp en -constructie.
Flitsfoto's in studio bij f/2 met RF 85mm f/2 (l) en EF 85mm f/1.4L IS (r)
 |
 |
De huidige generatie RF-lenzen produceren nagenoeg vlekkeloze beelden, zelfs bij volle lensopening. Het enige wat je dan ziet is vignettering die – indien nodig - eenvoudig te verwijderen is en bij een stopje kleiner verdwenen is. Natuurlijk is de RF 85mm f/2 IS op 100% in Photoshop de mindere van een RF 85mm 1.2L, maar gezien het prijsverschil is dat geen verrassing. De RF 85mm f/2 IS stelt daartegenover dat ze veel lichter is, veel voordeliger, beeldstabilisatie heeft en 1:2-macro op kan nemen.
Zelf pixelpeepen? Download dan deze testbestanden! (RAW in LR naar JPEG)
 |
• AF-snelheid
Voor reportages zoals een huwelijk is het belangrijk dat de autofocus je nooit laat wachten en op dat punt hebben de f/1.2-lichtsterke 85mm’s geen geweldige reputatie. Tussen drie meter en oneindig gaat het prima, maar dichterbij moet er flink wat glas verplaatst worden en kan scherpstelling iets langer duren. De EF 85mm f/1.4L IS was al een stuk sneller en ook de RF 85mm f/2 IS is een vlotte scherpsteller in het gebied tussen één meter en oneindig. De STM-motor doet dan snel zijn werk en is ook redelijk stil. Tussen één meter en 35cm wordt het echter allemaal wat moeizamer, wat overigens niet verrassend is, gezien de benodigde verplaatsing van de lenselementen. Bij 35mm steekt de frontlens maar liefst 22mm naar buiten. Dat is een behoorlijke glasverplaatsing. Die verlaagde AF-snelheid bij korte afstanden is dus wel iets om rekening mee te houden, maar in de praktijk vaak geen beperking. Of je werkt voor portretten van 1 meter of verder. Of je doet close-upwerk dichterbij. Van een full body zonder tussenstops direct naar de trouwringen beeldvullend, zal niet vaak gebeuren. Vind je het toch bezwaarlijk, dan kun je altijd de 'focus limiter' op de lens nog omzetten van full naar 50cm-oneindig of 35-50cm.
Uitkomende frontlens bij kortere werkafstanden.
 |
 |
• Beeldstabilisatie
Behalve de maximale vergroting van 1:2 is ook de beeldstabilisatie op deze lens een ‘game changer’, zeker als je hem op een EOS R6 of R5 zet, die beide voorzien zijn van IBIS. We hebben met de RF 85mm f/2 op een EOS R6 zelfs bij 1/8s een stilstaand onderwerp scherp uit de hand gefotografeerd! Dit is natuurlijk een indrukwekkend lange sluitertijd, maar alleen praktisch te gebruiken bij onderwerpen die niet bewegen. Op reportage met mensen in het kader, zul je toch 1/60s of korter moeten gebruiken.
• Bokeh en ster
Een veelbesproken aspect van lichtsterke lenzen is de kwaliteit van de achtergrondonscherpte, oftewel het bokeh. Wij zijn daarin geen experts, maar als we naar de voorbeeldfoto’s kijken, ziet het er allemaal prima uit, zowel op de voorgrond als in de achtergrond. Ook het standaardtestje met de kerstlichtjes geeft aangename lichtringen, die afhankelijk van scherpstelafstand tot enorme grootte kunnen groeien. Bij een van de voorbeeldfoto’s zagen we bij f/10 ook heel concrete sterstralen met 18 scherpe punten (RF 85mm f/2 heeft 9 diafragmalamellen), dus dat is ook mooi meegenomen.
Samenvatting
Heb je een EOS in het R-systeem, zoek je de perfecte 85mm én heb je geen behoefte aan f/1.2 of ‘weathersealing’, dan is de RF 85mm f/2 IS Macro 1:2 een ‘no brainer’ voor elke portret-, food-, product- en bruidsfotograaf: compact, 1:2 macro, uitstekende beeldkwaliteit en IS. Bovendien zou elke ‘R’-natuurfotograaf deze lens als standaard kunnen kiezen voor zijn close-upwerk. Dan kom je met prachtige foto’s thuis, vaak zonder ‘gedoe’ met een statief dankzij de IBIS+IS-combinatie. Completeer je deze RF 85mm in je fototas met een RF 35mm 1.8 IS Macro 1:2 (klik hier), dan het je een onverslaanbaar reportage-duo. Nu nog wachten op een niet-L RF 24mm IS en RF 50mm IS.
Productinformatie Canon NL: klik hier.
Video review Gordon Laing: klik hier.
Met dank aan Colorwood Photo: klik hier.