f=1280mm | RF 800mm op EOS R7

Veel vogel- en wildlifefotografen willen zo veel mogelijk pixels op de sensor en hebben liefst een zo lang mogelijk brandpunt om ‘ver weg’ onderwerpen zo gedetailleerd mogelijk in beeld te brengen. Canon heeft daarvoor al decennia mooie supertelelenzen en extenders in het assortiment, maar dit is gezien formaat en prijs uitsluitend voor professionals bestemd.

Met de komst van de RF 800mm f/11 IS (review) en vervolgens de EOS R7 (review), is het supertelebereik nu echter ook binnen budgetbereik van de enthousiaste vrijetijdsfotograaf gekomen. Met 32 miljoen pixels kun je nu met een brandpunt van 1280mm eq. in de verte ‘kijken’. In dit artikel enkele aandachtspunten als je met deze set op stap gaat.

F=800mm We hebben op EOSzine al eerder diverse algemene aspecten van het fotograferen bij 800mm besproken, maar dan op een full-frame EOS R6. Het is raadzaam om kennis te nemen van dit artikel (klik hier), zodat zaken die specifiek bij supertelefotografie horen zoals verdichting van perspectief en thermische onscherpte, duidelijk zullen zijn.

RF 800mm op APS-C
Hoewel het fotograferen bij superlange brandpunten (>600mm) bepaalde algemene karakteristieken kent, zijn er toch twee zaken die zichtbaar anders zijn – letterlijk – als je een RF 800mm (of RF 600mm) op een APS-C camera als de EOS R7 zet in plaats van een full-frame camera in het EOS R-systeem.

• Kader en resolutie
Als gevorderd fotograaf weet je dat bij telefotografie een van de voordelen van APS-C met full-frame lenzen is dat je een krappere beeldhoek krijgt met een cropfactor van 1,6x. Dat ‘maakt’ de beeldhoek van een RF 800mm op een EOS R7 tot die van een 1280mm-lens (1,6 x 800mm). Dat is een ‘gratis’ verlenging zonder dat dit ten koste gaat van lichtsterkte of beeldkwaliteit, zoals dat bij een extender het geval zou zijn. Je krijgt je onderwerp dus groter in beeld. Je zou dit een optische vergroting kunnen noemen.

De werkelijke vergroting ten opzichte van een full-frame beeld wordt echter ook bepaald door de resolutie van de betreffende full-frame camera. Zo heeft de EOS R7 1,6x meer pixels dan de EOS R6 (32 Mp vs. 20 Mp), dus zou je de foto van de EOS R7 bijsnijden tot die 20 Mp, dan ben je dus nóg 1,265x (wortel uit 1,6x) verder ingezoomd en totaal dus een factor 2. Dus als je met een EOS R7 en EOS R6 op dezelfde afstand staat met een RF 800, dan krijg je bij een resolutie van 20 Mp met een EOS R7 het onderwerp 2x groter (in hoogte én in breedte) in beeld dan met de EOS R6. We noemen dit de pixelvergroting.

Omdat de EOS R5 een hogere resolutie heeft dan de EOS R7 (45 Mp vs. 32 Mp), wordt het totale cropeffect van de EOS R7 juist kleiner. De 1,6x optische cropfactor moet je nu delen door de wortel uit 45/32 (1,186x) en zodoende is de pixelvergroting geen 2x, zoals bij de EOS R6, maar totaal slechts 1,35x. Je hebt dus minder ‘detailwinst’ dan bij een EOS R6 het geval is.

Sweet spot Zet je een full-frame lens voor een APS-C sensor, dan fotografeer je dus met een ‘kleine’ uitsnede uit de volledige beeldcirkel. Die uitsnede wordt ook wel de ‘sweet spot’ van een lens genoemd, omdat lensaberraties zoals hoekonscherpte en vignettering vooral zichtbaar zijn langs de rand van de beeldcirkel en dus letterlijk buiten beeld blijven. Ook is de scherpte van een lens meestal het hoogst in het centrum van de beeldcirkel, dus het gebied van de APS-C sensor.

• AF-box
De maximale lichtsterkte van f/11 van de RF 800mm beperkt de grootte van het autofocusgebied. Op de EOS R6 zagen we in het midden van het kader een relatief kleine AF-box. Dat maakt het lastig om bewegende voorwerpen en dieren te volgen en in focus te houden. Het goede nieuws is dat de AF-box gerelateerd is aan de beeldcirkel en dus op de EOS R7 beduidend groter is. Volgen en scherpstellen van bijvoorbeeld vliegende vogels is veel eenvoudiger geworden.

Bij een brandpunt van 1280mm is het niet altijd eenvoudig je onderwerp te kaderen. Een vliegende vogel op minder dan 30m afstand direct in beeld krijgen, vraagt enige ervaring. Ook het volgen van vogels met de RF 800mm heeft zijn uitdagingen. Zo kun je toch niet het hele kader als AF-gebied gebruiken en kan door tegenwerking van de beeldstabilisatie het kader soms verspringen. Omdat de RF 800mm geen IS-modus 2 of 3 kent, is het bij korte sluitertijden (< 1/500s) daarom soms raadzaam om bij het volgen van vogels in vlucht de beeldstabilisatie uit te zetten. Dat verspringen van het kader door de sterke IS merk je overigens ook als je stilstaande onderwerpen uit de hand kadervullend fotografeert.

Samenvatting
De combinatie van de EOS R7 met de RF 800mm f/11 IS is bijzonder in veel opzichten. Als vrijetijdsfotograaf heb je je onderwerp nog nooit zó dichtbij kunnen halen. Je krijgt vogels en wildlife in beeld, die je met het blote oog misschien zelfs niet kunt zien. En dat samen voor ‘slechts’ 2570 euro. Een ‘fractie’ van de prijs van bijvoorbeeld een EOS R3 en RF 400mm 2.8L IS met een RF 2x (samen 20.000 euro).

Ook is het gewicht van deze ‘vrijetijdsset’ zodanig dat je niet verplicht bent altijd een statief mee op pad te nemen. De combinatie van IS en IBIS staat namelijk redelijk lange sluitertijden uit de hand toe van 1/200s of zelfs nog een stop langer.

Bewerkte voorbeeldfoto's van de RF 800mm op de EOS R7 (klik hier)

De combi van de EOS R7 met de RF 800mm is een ‘game changer’, die - samen met Topaz DeNoise - in staat is om foto’s te maken van ‘ver weg’-onderwerpen die tot nu toe voor de vrijetijdsfotograaf niet mogelijk waren. Bedenk wel dat de RF 800mm een kortste scherpstelafstand heeft van 6 meter en dus niet echt close-up kan en dat de beeldhoek bij te kleine afstanden te krap kan zijn. Ook kun je de vaste f/11 niet veranderen, ook niet naar kleinere diafragma’s.

Topaz DeNoise Van een 800mm-lens van iets meer dan 1000 euro mag je natuurlijk niet dezelfde lichtsterkte en beeldkwaliteit verwachten als van supertelelenzen in het L-segment met een prijskaartje ruim 10x zo veel. Een van de beperkingen van de RF 800mm is bijvoorbeeld zijn vaste maximale lichtsterkte van f/11. Hierdoor ben je soms verplicht om bij hogere ISO’s te werken, wat bij een APS-C sensor niet gewenst is. Om foto’s bij hogere ISO’s eventueel te corrigeren, kun je met software tegenwoordig echter goede resultaten bereiken. In dat kader kunnen we bij deze lens op de EOS R7 het programma DeNoise Ai (en/of Sharpen Ai) van Topaz Labs aanbevelen (80 dollar, klik hier). Eenvoudig, snel en verrassend goed. Met tevens de mogelijkheid om detail iets te verscherpen.