Spiegelloze full-frame camera’s (MILC) in het EOS R-systeem beginnen steeds meer ingeburgerd te raken onder de Canon-vrijetijdsfotograaf. Hoewel je met een spiegelreflex (DSLR) nog steeds waanzinnige foto’s kunt maken, hebben spiegelloze camera’s toch wel enkele specifieke aspecten (autofocus, snelheid, stille sluiter en IBIS), die bij bepaalde onderwerpen de kans op een geslaagde foto aanzienlijk vergroten. Het wordt daarom misschien tijd om over te stappen van DSLR naar MILC.
En in het kader daarvan ontvangen we momenteel vaak de vraag of dat dan een EOS R (2018, ca. 1700 euro, review) moet zijn of een EOS R6 (2020, ca. 2700 euro, review). In dit artikel een overzicht van de verschillen tussen deze twee camera’s en de relevantie van die verschillen bij de diverse foto-onderwerpen in een soort 'koopwijzer' (spring).
Specificaties en ontwerp
Het eerste onderscheid tussen de EOS R en EOS R6 is te vinden in de specificaties van beide camera’s. Op dpReview is een mooie side-by-side te zien, waarbij we ook de EOS RP en EOS R5 betrokken: klik hier.
Het eerste wat opvalt is een aanzienlijk verschil in resolutie: 30 megapixels (6720 x 4480) voor de EOS R en ‘slechts’ 20 Mp (5472 x 3648) voor de EOS R6. We zullen verderop bespreken wat hiervan de relevantie is, maar voor de gangbare publicatievormen op beeldscherm (4K) en papier (45 x 30 cm) is 20 Mp meer dan toereikend.
Een tweede – minder opvallend - verschil is dat de EOS R beschikt over een DIGIC 8-processor en de EOS R6 een DIGIC X. Dat zegt je waarschijnlijk niet veel, maar de DIGIC X is veel sneller dan de ‘oude’ 8-versie en dat merk je in de snelheid van de ‘motordrive’, de snelheid van autofocus, de alertheid van de camera en aan de video-specs.
Belangrijk verschil is ook de aanwezigheid van interne beeldstabilisatie (IBIS, In-Body Image Stabilization) op de EOS R6. Dat betekent dat je bij élke lens (ook zonder IS) nu de voordelen hebt van ongeveer 4 stops beeldstabilisatie. Werk je met een EF-lens met IS, dan werken IS en IBIS samen tot 6 stops. Gebruik je een RF-lens met IS, dan wordt het 7 stops. Volgens de sepcificaties misschien zelfs wel 8 stops. Je kunt dus met langere sluitertijden werken en dus lagere ISO’s.
Hoewel je een groot verschil ziet in het aantal AF-punten (5655 versus 1053), is in de praktijk bij beide camera nagenoeg de hele sensor voorzien van AF-punten. Bij de EOS R voor 88% van het kader en bij de EOS R6 zelfs 100%.
Beide camera’s hebben eenzelfde kwaliteit EVF met dezelfde vergroting. Bij de EOS R is de resolutie van het lcd-scherm iets hoger, maar dat verschil is van kijkafstand niet zichtbaar. Bij de EOS R6 kun je voor de EVF de functie Hoge snelheidsweergave instellen, zodat je vloeiender bewegende onderwerpen met Servo en 'motordrive' kunt volgen.
Het verschil in processor vind je terug bij het aantal foto’s per seconde (fps) die je kunt maken. De EOS R doet een respectabel aantal van 8 fps (RAW of JPEG) en houdt dat enkele seconden vol. De EOS R6 doet echter maar liefst 12 fps met de mechanische sluiter in een welhaast onbeperkte serie. Deze camera kan met de elektronische sluiter zelfs 20 fps, mits met een RF-lens, type accu (en volheid) én USH-II SD-kaart.
Ook in video maakt de processor een verschil en kun je met de EOS R6 een resolutie van 4K opnemen met 60/50fps (EOS R: 25/30 fps) en in 1080p zelfs met 100/120 fps, dus 4x slowmotion (EOS R: 100/120 fps alleen in 720p).
Daarmee hebben we de grootste technische verschillen tussen de EOS R en EOS R6 wel gehad. Tijd om even naar het ontwerp te kijken. Gewicht en afmetingen verschillen niet veel. Ze zijn allebei een stuk lichter dan bijvoorbeeld de EOS 5D mark IV (ca. 680g vs. 890g), maar ten opzichte van de EOS 6D mark II of EOS 6D wordt dat verschil een stuk kleiner (ca. 765g). De handligging van de EOS R en EOS R6 is prima, zoals je van een EOS gewend bent.
 |
 |
Bij de EOS R is er op de bovenzijde een top-lcd aanwezig met de actuele camera-instellingen. Een programmakeuzewiel zoals bij de EOS R6, ontbreekt bij de EOS R, die daarentegen beschikt over een moduswiel, zoals bij de EOS R5. Deze verschillen bepalen deels hoe je de camera bedient, maar dat went bij elke camera snel. Aan de zijkant heeft de EOS R6 twee kaartsleuven voor SD-kaartjes USH-II (SD-kaartkeuze: klik hier), terwijl de EOS R één SD-kaartsleuf heeft (compatibel met USH-II). Voor professionals zou dat een dealbreaker kunnen zijn. Aan de andere zijkant zijn de aansluitingen gelijk (microfoon, koptelefoon, USB-C en HDMI), waarbij voor videografen opgemerkt dient te worden dat de EOS R een mini-HDMI heeft en de EOS R6 een kleinere micro-HDMI.
 |
 |
Achterop de camera’s zie je duidelijke verschillen, waarbij opvalt dat de EOS R géén instelwiel heeft, zoals je dat bij de xxD- en xD-serie van de DSLR’s gewend bent. Dat gemis kan voor een DSLR-fotograaf behoorlijk wennen zijn, maar kan gecompenseerd worden door gebruik van de Control-ring op RF-lenzen (klik hier).
Als je een joystick (multicontroller) gewend bent, dan vind je die ook op de EOS R6, maar zul je die missen op de EOS R. Canon heeft in plaats daarvan de zogeheten ‘Touchbar’ geïntroduceerd, maar de praktische bruikbaarheid staat ter discussie. Je kunt de touchbar personaliseren en daarmee toch implementeren in jouw persoonlijke bediening. Wij prefereren de joystick, die vooral van pas komt bij verplaatsen van het scherpstelpunt en bepalen van het startpunt van het Servo AF-trackingpunt.
Accu
Een spiegelloze camera verbruikt om diverse redenen meer stroom dan een spiegelreflex. De EOS R wordt met de bekende LP-E6N geleverd, die 60 mAh meer capaciteit heeft dan de LP-E6 (1800 mAh) in een EOS 5D-, EOS 6D- of EOS 7D-serie. Bij de EOS R6 is de capaciteit nog verder verhoogd tot wel 2130 mAh (LP-E6NH). Dat is voldoende voor een dagje gematigd fotograferen en filmen. Het is dan raadzaam om toch een tweede accu in de tas te hebben. Of misschien wel twee of drie als je ongestoord een lange dag een bruiloft met foto én video wil registreren. Werk bij voorkeur met Canon-accu’s, zodat de prestaties van de camera’s maximaal zijn en de kans op storing minimaal. |
Bediening en mogelijkheden
Door het verschil in ontwerp is er ook een verschil in bediening tussen de EOS R en EOS R6. Hoewel Canon met de EOS R de vertrouwde EOS-bediening enigszins had aangepast en met de touchbar een unieke technologie heeft geïntroduceerd, zie je bij de EOS R6 dat teruggegaan is naar de basis van bijvoorbeeld de veelgeprezen bediening van de EOS 5D mark IV of EOS 6D mark II. Dus met joystick, groot instelwiel, aparte Q-knop en verder alle bekende knopjes op de ongeveer bekende plekken.
Adapter EF-EOS R
Als je overstapt van DSLR naar MILC, dan heb je waarschijnlijk al de nodige EF- en EF-S-lenzen. Met de EF-EOS R-adapter (ca. 100 euro. Bij sommige acties gratis) kun je die blijven gebruiken, waarbij alle functionaliteit van de camera wordt behouden. Ook op het punt van autofocus. Houd wel rekening met een 1,6x crop als je EF-S-lenzen gebruikt op het full-frame R-systeem. Je levert dan 60% van het totaal aantal pixels in. |
Over de bediening van een camera kunnen we verder lang praten, maar het is voor iedereen verschillend en ook vaak een kwestie van wennen. Ben je niet ‘gelukkig’ met de functie van een bepaald knopje of wiel, dan heb je bij zowel de EOS R als EOS R6 uitgebreide mogelijkheden om die functies te personaliseren. Je kunt zelfs de draairichting van wielen veranderen. Hoe je dat doet, zie je in dit artikel (klik hier). Ook instellingen en menu’s kun je personaliseren met respectievelijk de zogeheten Aangepaste opname C1-C3 (klik hier) en met MyMenu.
De EOS R en EOS R6 zijn camera’s ontworpen om op hoge kwaliteit foto’s mee te maken en om tevens geen memorabel moment te missen. Controle over belichting, kleur, beeldkarakter en scherpstelling is eigenlijk het enige wat een fotograaf nodig heeft. Digitale camera's hebben tegenwoordig echter steeds meer ‘toeters en bellen’ en dat geldt ook voor de huidige spiegelloze full-frame EOS-modellen. We noemen onder andere automatische belichtingstrapjes, meervoudige belichting, anti-flikker, lenscorrecties, micro-contrast, scherpsteltrapjes, interval- en bulbtimer, elektronische sluiter, timelapse-movie, AF-touch en natuurlijk veel video-functies. Wat dat laatste betreft kun je aan de EOS R6 merken dat ze twee jaar jonger is dan de EOS R en dus veel meer video-gerichte functionaliteit heeft. Verschillen in mogelijkheden tussen de EOS R en EOS R6 zijn het ontbreken van Automatische scherpsteltrapje en van Micro-contrast bij de EOS R. Die beschikt daarentegen weer wel over Dual Pixel RAW, een functie waarvan ons inziens het praktische nut beperkt is (klik hier).
Beeldkwaliteit en autofocus
Als fotograaf hecht je natuurlijk veel belang aan een goede beeldkwaliteit. Een aantal jaren was het motto: ‘meer pixels = hogere beeldkwaliteit’. Dat had destijds een zekere kern van waarheid, maar sinds we de grens van 18 miljoen pixels op een full-frame sensor gepasseerd zijn, is het belang van veel pixels duidelijk minder geworden. Meer pixels geeft namelijk ook meer ruis bij hoge ISO’s, het verhoogt de bestandsgrootte en datatransport en -verwerking kunnen meer tijd vragen. Een resolutie van 20 Mp tot 30 Mp is voor de publicatiedoeleinden van de ‘gewone’ vrijetijdsfotograaf meer dan voldoende. Natuurlijk is het bevredigend om de kleinste wimperhaartjes in een portretfoto te kunnen zien op 100% in Photoshop, maar zelfs op een A3-print of 4K-monitor ga je dat fijne detail van kijkafstand niet zien. En ook als je veel wilt bijsnijden, dan heb je aan 8 miljoen pixels nog voldoende resolutie voor de genoemde print- en schermpresentatie van A3 en 4K.
Wat ons betreft leveren de EOS R en EOS R6 met de juiste lens en instellingen haarscherpe beelden af met mooie kleuren. Het dynamisch bereik van beide is zodanig dat je redelijk ongestraft een schaduw 3 stops kunt verhelderen. Pas bij 5 stops zie je een korreltje en streepje bij de EOS R. Bij de EOS R6 is dat zelfs niet te zien. Ook de ruis bij hoge ISO’s is minimaal mits de opname goed belicht is. Ook hier doet de EOS R6 het iets beter dan de EOS R, maar de verschillen zijn alleen zichtbaar op 100% in Photoshop. Wil je dit allemaal ‘met eigen ogen zien’, download dan de DNG-bestanden om zelf te kunnen ‘pixelpeepen’.
De autofocus van beide camera’s is qua werking nagenoeg hetzelfde, mits - heel belangrijk - de EOS R firmware 1.7.0 heeft en de EOS R6 met 1.1.1. Ze hebben een goede servo-functie met prima gezichts- en oogherkenning en met uitstekende onderwerptracking (=volgen van bewegende voorwerp). Het grote verschil zit echter vooral in de snelheid waarmee dit gebeurt. De EOS R6 is met zijn DIGIC X-processor dan duidelijk de betere camera. Ze ziet sneller gezichten en ogen van mens én dier (dier-AF niet op EOS R) en ze kan beweging daarvan sneller volgen. Ook de veel snellere ‘motordrive’ van de EOS R6 is dan bij sport-, actie- en kinderfotografie een extra voordeel.
Front- en backfocussing
Het AF-systeem van een MILC werkt principieel anders dan met de klassieke AF-sensor bij fotografie met een DSLR via de optische oogzoeker. Kun je daar last hebben van front- of backfocussing, dan zal dit fenomeen bij een MILC nooit optreden. Wil je alle verschillen in de werking en instellen van de autofocus weten tussen DSLR en MILC, lees dan onze serie artikelen op EOSzine (klik hier). |
Toepassingsgebied cq. 'koopwijzer'
De verschillen tussen de EOS R en EOS R6 zijn misschien interessant om zo los naast elkaar te zien, maar de relevantie ervan is natuurlijk sterk afhankelijk van de onderwerpen die je fotografeert. Daarom hebben we hieronder een overzicht gemaakt van welke camera het 'beste' bij welk onderwerp past. Let wel dat dit redelijk arbitrair is en voor iedereen verschillende kan zijn. Ook zijn beide camera's in staat om álle onderwerp goed 'op de plaat' te krijgen. Soms doe je dat handiger, sneller en beter met EOS R, de andere keer met de EOS R6. Bedenk bij deze vergelijking tevens dat er anno 2020 in Q4 een behoorlijk prijsverschil bestaat tussen de camera's. De EOS R kost rond de 1700 euro en de EOS R6 kost circa 2700 euro. Voor dat verschil koop je een mooie RF-lens, zoals de RF-24-105mm f/4L IS (review) of RF 85mm f/2 IS Macro 1:2 (review). Een adapterring voor EF-lenzen kost momenteel ca. 100 euro.
 |
 |
| Als je landschap, architectuur en interieur fotografeert, dan werk je vaak vanaf statief en stelt handmatig scherp. Ook wil je een hoge detailregistratie, dus veel pixels op de sensor. Een goed groot dynamisch bereik in RAW is welkom, mocht je een keer niet de gelegenheid hebben om een belichtingstrapje te schieten. Zet je al deze punten op een rijtje, dan is de EOS R de betere keuze. Met de EOS R6 maak je natuurlijk ook geweldige landschaps-, architectuur- en interieurfoto's, vooral als je niet met statief wilt werken, maar zijn sterke punten (IBIS, AF, snelheid) komen minder tot hun recht. |
 |
 |
| Hoewel je bij natuur-, macro- en close-upfotografie ook een statief en handmatige scherpstelling kunt gebruiken voor de scherpste opnamen, geeft fotografie uit de hand je toch veel meer flexibiliteit in keuze van standpunt, kadrering en timing. Ook een hoge opnamesnelheid kan net die ene winnende foto opleveren. Je zou dus voor de EOS R6 kunnen kiezen, maar heb je snelheid en IBIS niet nodig, dan gooit de EOS R met zijn 10 miljoen extra pixels behoorlijk wat gewicht in de schaal en is wat ons betreft de keuze hier 50/50. |
 |
 |
| Is snelheid van autofocus en opname in landschap en natuur nog niet zo cruciaal, zodra het onderwerp snel gata bewegen, dan mag je geen fractie van een seconde missen. De EOS R6 is dan eigenlijk de enige keuze, want deze zorgt dat je met 95% technisch geslaagde foto's thuiskomt. Enige oefening en ervaring is daarvoor natuurlijk wel vereist, maar dat gaat snel. Je kunt snelbewegende onderwerpen uiteraard ook met de EOS R vastleggen. Je trefkans wordt dan toch wel een stuk minder en moet je genoegen nemen met 50 tot 60% scherpe foto's. |
 |
 |
| Bij sport, actie en dieren heeft de EOS R6 duidelijk een voorsprong op de EOS R. Wordt de beweging een stuk rustiger, zoals op reportage of op reis, dan zijn beide camera's in staat om prima foto's af te leveren. Beide kunnen volledig stil fotograferen met de elektronische sluiter en beide hebben gezichts- en oogherkenning. De EOS R heeft geen IBIS, dus je moet lenzen met IS gebruiken voor beeldstabilisatie, maar hij brengt wel 10 Mp meer ter tafel, die je dus bij de EOS R6 moet 'missen'. Wat ons betreft is de EOS R6 voor bovenstaande onderwerpen iets in het voordeel dankzij ruisvrije hoge ISO's, IBIS en de dubbele SD-kaartsloten. Allemaal essentieel voor bijvoorbeeld de bruidsfotograaf. |
 |
|
| In de studio zijn de omstandigheden compleet anders dan buiten. 90% van de opnamen wordt geflitst bij sluitertijden tussen 1/100s en 1/250s en lage ISO's, het onderwerp staat meestal stil of beweegt rustig en je hebt relatief veel tijd om te kaderen en scherp te stellen. IBIS, snelle motordrive en geavanceerde AF zijn hier niet bepalend voor het welslagen van een opname. Je kunt hier dus met de EOS R net zo goed uit de voeten dan met de EOS R6 en daarmee kun je dus profiteren van de 10 miljoen extra pixels van de EOS R. |
| Wil je met je spiegelloze full-frame EOS serieus en semi-professioneel filmen, dan is de keuze simpel: de EOS R6. Hij kan op hogere resolutie en kwaliteit video opnemen, heeft meer video-functies en dankzij zijn IBIS kun je er veel vloeiender mee uit de hand filmen. Ook heeft deze camera in 4K geen crop en kun je zonder problemen groothoek filmen. |
Samenvatting
Dit artikel is geen wedstrijdje welke camera de beste is, want elke camera heeft zijn plus- en minpunten en daarmee zijn eigen specifieke toepassingsgebieden. Zo is het ook met de EOS R en EOS R6. Hoewel de EOS R al twee jaar 'oud' is, is het met de nieuwste firmware toch een heel capabele camera, waar je in combinatie met RF-lenzen nog vele jaren prachtige foto's mee kunt maken. De EOS R6 is zijn 'snelle' jongere broertje met meer 'bravoure' en enkele unieke eigenschappen, die vooral bij snelbewegende onderwerpen het grote verschil maken, maar dat maakt het nog steeds niet tot de perfecte camera. Ook het prijsverschil met de EOS R is een punt ter overweging.
Behalve de EOS R en EOS R6 heeft Canon ook nog de EOS R5 (review) en EOS RP (review) in het assortiment. De EOS R5 is de pro-uitvoering van de EOS R6 met 45 Mp en 8K-video. De EOS RP is de Benjamin van de R-familie, met veel mogelijkheden, compact en zeer interessant geprijsd (ca. 1000 euro body zonder adapter).
OPROEP
Heb je iets gemist in dit overzicht of is een persoonlijke vraag nog onbeantwoord gebleven, laat het hieronder dan weten. We horen graag van je!