Tijdens onze vakantie op de Isles of Scilly, een eilandengroepje ten zuidwesten van Engeland (klik hier), liep het merendeel van de toeristen rond met een verrekijker om bijzondere zeevogels te observeren. We hebben geen enkele fotograaf gezien met een lange telelens. Opmerkelijk, en het deed de vraag rijzen waarom verrekijkers zo bijzonder zijn en de voorkeur krijgen boven een camera. Om deze vraag te beantwoorden hebben we Canon gevraagd om hun nieuwste twee modellen op te sturen, zodat we zelf eens een verrekijkerbeleving konden hebben.
Onderwerpen
Als je op een vogeleiland rondloopt en je ziet iedereen door verrekijkers naar de verre leegte turen, dan is de toepassing duidelijk: vogels spotten. Zeker als de verrekijker een vergroting heeft van 10x of meer (12x = ~500mm op full-frame), worden kleine stipjes in de verte beeldvullende vogels.
 |
 |
De toepassingsgebied van verrekijkers is echter veel breder dan vogels of dieren in de natuur. Zo mag een verrekijker niet ontbreken als je aan het varen bent. Je kunt obstakels al van verre in het oog krijgen en ook bakens op land of zee vroeg herkennen. Met een verrekijker kun je ook insecten zoals vlinders en libellen prachtig in beeld krijgen en zo hun gedrag besturen. En als de vergrotingsfactor 15x of 18x is, dan kun je er zelfs de sterrenhemel mee afspeuren. Tenslotte kun je een verrekijker ook in een stadion of theater gebruiken of als je buiten een sportwedstrijd wilt volgen. En zo zijn er nog ontelbaar veel andere, algemene onderwerpen die een verrekijker anders in beeld brengt, dan het blote oog.
Kortste scherpstelafstand
Net als een gewone cameralens, heeft ook een verrekijker een kortste scherpstelafstand. Als je de kijker alleen gebruikt om de horizon af te turen, dan is dat niet belangrijk, maar wil je ook insecten en bloemen op enkele meters close-up bekijken, dan moet je hierop wel bedacht zijn. Bij de 10x30 IS II en de 12x36 IS III kun je niet scherpstellen binnen respectievelijk 4 en 6 meter. Bij kortere kijkafstanden is de scherptediepte redelijk klein. Als je echter goed scherpstelt, dan levert die voor- en achtergrondonscherpte samen met de stereoscopische kijkervaring een welhaast 3D-beeld op. |
De techniek
Hoewel een verrekijker er op het eerste gezicht eenvoudig uitziet, is het technisch gezien een ‘wolf in schaapskleren’. Over verrekijkertechniek kun je boeken vol schrijven en dat is dan ook de reden dat we je daar hier niet mee gaan lastigvallen. Canon heeft zelf een heel uitgebreide sectie over verrekijkers op hun website staan (klik hier) en vertelt je als techneut alles over terminologie, specificaties, materiaalgebruik en optische wetmatigheden (klik hier). Een verrekijker is een visueel hulpmiddel en hoe mooi de techniek of de specificaties ook zijn, uiteindelijk is de beleving van je eigen ogen de enige kwalitatieve maatstaf.
 |
 |
Als je dus een verrekijker gaat aanschaffen, dan doe je dat niet op basis van een ‘praatje en plaatje’ op internet, maar ga je naar een gespecialiseerde winkel om verschillende kijkers met elkaar te kunnen vergelijken. Vergeet daarbij Canon niet, want ze weten als de beste wat lenzen zijn (foto, video en televisie) en zijn marktleider in beeldstabilisatie, ons inziens onmisbaar bij vergrotingen van 10x en meer.
Beleving
Als kind zal iedereen wel met een speelgoedverrekijker gespeeld hebben. Of je hebt tijdens vakantie wel eens door zo’n kijker op de rand van de boulevard gekeken. Een leuke ervaring om een onderwerp dichterbij te zien, maar niet representatief voor de beleving die je krijgt met een professionele verrekijker van Canon, zoals de 10x30 IS II of de 12x36 IS III. Toen we deze aan onze ogen zetten en hadden scherpgesteld, viel onze mond open van verbazing. De grootte van het zoekerbeeld, de helderheid van het onderwerp (zelfs in de schemering), de echtheid van de kleuren, de vergroting en de scherpte van het onderwerp, het contrast, het ontbreken van vervorming en chromatische aberratie en het nut van beeldstabilisatie. Echt waanzinnig en op geen enkele manier te vergelijken met het zoekerbeeld van je fotocamera als je er een telelens opgeschroefd hebt. Ten eerste is het zoekerbeeld van een verrekijker rond en niet rechthoekig, zoals bij een fotocamera, maar ze is ook veel groter. Bovendien kijk je door een verrekijker met twee ogen en dat zorgt voor een stereoscopische beleving, waarin je diepte ziet. Dat kun je nooit bereiken met een eenogige zoeker van een camera. Doe bij een verrekijker één oog dicht en de magie van de kijkbeleving verdwijnt als bij toverslag. Het is dan ook niet mogelijk om de diepte van het verrekijkerbeeld te vangen met een foto.
Je kunt het als gemis zien dat je met een verrekijker die beleving niet kunt vastleggen voor later, zoals je dat eigenlijk altijd doet als je foto’s maakt. De actuele beleving van een onderwerp met een verrekijker is echter zo uniek en ongeëvenaard, dat je geen behoefte hebt aan een ‘mindere’ herbeleving thuis, maar gewoon steeds weer het veld intrekt om opnieuw naar een tureluur of een papegaaiduiker te gaan kijken, in de context van weer en locatie, die telkens verandert.
Samenvatting
Dat Canon verrekijkers in het assortiment heeft, wisten we wel, maar dat ze zo goed zijn en dat de verrekijkerbeleving zo bijzonder is, dat hadden we nooit kunnen vermoeten. Canon heeft al zijn lenzen-knowhow in zijn verrekijkers gestopt en met beeldstabilisatie, voegen zij bovendien een onmisbare functionaliteit toe die het kijkgenot nog verder verhoogt.
Wij waren verrast door de grootte en helderheid van het zoekerbeeld, door de natuurlijke kleuren, de afwezigheid van aberraties en de ongekende meerwaarde van de beeldstabilisatie. Geen enkele foto- of videocamera of telescoop met een enkele lens, kan de stereoscopische beleving evenaren van de verrekijkers van Canon.
Helaas kunnen we je dit niet laten zien in dit ‘platte’ 2D-artikel en als je geïnteresseerd bent, ga dan gewoon langs in een gespecialiseerde (camera)winkel om jezelf visueel te overtuigen van de unieke verrekijkerbeleving. Dat moet je met je eigen ogen gezien hebben. Maar pas op, want ‘proeven = eten’.
Specs 10x30 IS II (klik hier) en de 12x36 IS III (klik hier)